Η Κλεμεντίνα Χώαρντεν ήταν μια πρωτοπόρος και ιδιαίτερα παραγωγική ερασιτέχνις φωτογράφος του 19ου αιώνα, η οποία έβγαλε περίπου 800 φωτογραφίες–κυρίως φωτεινά και οικεία πορτρέτα των κοριτσιών της, μέσα στο σπίτι της στο Σάουθ Κένσινγκτον του Λονδίνου.
Ήταν μια αινιγματική μορφή και μεγάλο μέρος της ζωής της παραμένει καλυμμένο από μυστήριο. Τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε για εκείνη έχουν προκύψει μέσα από το φωτογραφικό της έργο. Γεννημένη ως Κλεμεντίνα Ελφινστόουν Φλέμινγκ την 1η Ιουνίου 1822, κοντά στη Γλασκώβη, ήταν κόρη του ναυάρχου Τσαρλς Ελφινστόουν Φλέμινγκ, γνωστού για τη συμμετοχή του στους πολέμους ανεξαρτησίας της Νότιας Αμερικής, και της Καταλίνα Παουλίνα Αλεσάντρο, της κατά πολύ νεότερης Ισπανίδας συζύγου του.
Παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε δέκα (ΔΕΚΑ!) παιδιά, η Χώαρντεν βρήκε τον χρόνο να γίνει μια ιδιαίτερα παραγωγική φωτογράφος. Το έργο της ανοίγει ένα σπάνιο παράθυρο στην οικιακή ζωή μιας γυναίκας της Βικτωριανής ανώτερης τάξης. Ενώ οι άνδρες σύγχρονοί της φωτογράφιζαν κυρίως μακρινά μέρη, εκείνη εξερευνούσε τις καλλιτεχνικές δυνατότητες του άμεσου περιβάλλοντός της–χρησιμοποιώντας το φως, καθρέφτες, υφάσματα και προσεκτικά διαμορφωμένους εσωτερικούς χώρους για να δημιουργήσει εικόνες που είναι ταυτόχρονα θεατρικές και τρυφερές.
Σε αντίθεση με σύγχρονές της όπως η Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον, που έδινε έμφαση στην έκφραση του προσώπου, η Χώαρντεν τόνιζε τα ρούχα, τη στάση του σώματος και την αλληλεπίδραση μεταξύ μορφής και περιβάλλοντος. Πολλές από τις μεταγενέστερες φωτογραφίες της, από το 1862 και μετά, απεικονίζουν τις κόρες της σε σκηνοθετημένα θεματικά ταμπλώ που συνδυάζουν τη μόδα της εποχής με θεατρικά στοιχεία, με τρόπους που θολώνουν τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Αν και κάποιοι σύγχρονοι έχουν ερμηνεύσει αυτές τις εικόνες μέσα από το πρίσμα των Βικτωριανών προβληματισμών για την εφηβεία και τη σεξουαλικότητα, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η ίδια η Χώαρντεν είχε σκοπό να προκαλέσει.
Οι κοινωνικές συμβάσεις της εποχής απέτρεπαν τις γυναίκες της τάξης της Χώαρντεν από το να εμπορευματοποιούν την τέχνη τους. Παρ’ όλα αυτά, εξέθεσε τις φωτογραφίες της στην Φωτογραφική Εταιρεία του Λονδίνου το 1863 και το 1864, με τους τίτλους Σπουδές από τη ζωή και Σπουδές Φωτογραφίας. Τιμήθηκε και τις δύο χρονιές με αργυρά μετάλλια για το έργο της, όμως πέθανε προτού προλάβει να τα παραλάβει–από πνευμονία, το 1865, σε ηλικία μόλις 42 ετών. Εικάζεται ότι η παρατεταμένη έκθεση σε φωτογραφικά χημικά ίσως επηρέασε την υγεία της.
ΥΓ. Εδώ είναι 13 πρωτοπόρες γυναίκες φωτογράφοι που πρέπει να γνωρίσεις! Έχεις δει τα έργα τους;
Αγαπητές χρήστριες και αγαπητοί χρήστες του DailyArt, σχεδιάζουμε να προσθέσουμε μια νέα γλώσσα στην εφαρμογή μας και θα θέλαμε πολύ να ακούσουμε τη γνώμη σας! Ποιά γλώσσα πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η επόμενη; Μοιραστείτε την άποψή σας συμπληρώνοντας αυτή τη σύντομη έρευνα!