De Tombe van Philippe Pot uit Citeaux

Opgebouwd uit gepolychromeerde kalksteen en versierd met goud en lood, dragen acht levensgrote figuren met een kap, die elke een heraldisch schild vasthouden, een katafalk op hun schouders waar op de beeltenis van Philippe Pot van Citeaux rust. De figuren somber en eerbiedig, hun hoofden gebogen in rouw. Hoewel de figuren geïsoleerd zijn in individuele momenten van verdriet, zijn zij verenigd door hun functie als dragers van de beeltenis en samen stralen zijn een collectieve boodschap van rouw uit. De schilden geven aan dat zij ook verenigd zijn in een bloedband, allen van het huis van Bourgondië.  Pot draagt een volledig harnas met helm waarover hij een korte wapenrok laat zien, versierd met meer heraldische kleuren en symbolen en hij ligt op een gegraveerde baar met zijn handen gevouwen in gebed, een zwaard aan zijn zijde en een leeuw aan zijn voeten - passend voor een ridder, edelman en dienaar van de koning. 

Pot zag persoonlijk toe op het ontwerp van zijn tombe en het is duidelijk dat zijn waarden in lijn zijn met zijn status en religieuze toewijding.  Het grootse ontwerp van de tombe vormt een visueel coherent, eenduidig schouwspel: de acht dragers staan op gelijke afstand en identiek gekleed en creëren zo een gevoel van een gemeenschappelijk doel.  Dit verbond tussen de figuren, samen met het wapenschild dat elk van hen draagt, belichten het belang dat Pot hecht aan afstamming. Opvallende uitgaven toonden welvaart en de omvang van de tombe laat zien dat Pot het zich kon vervoorloven om een meer dan levensgrote uiting van zijn status met een zekere verve te kunnen neerzetten. Het is de groep van staande figuren die voor elkaar krijgt en dit kunstwerk bijzonder maakt: het was niet ongebruikelijk om levensgrote op hun rug liggende figuren te maken, maar om er staande figuren erbij te maken was innovatief.  Doordat deze acht mannen gesluierd zijn in zwarte gewaden wordt hun aanwezigheid intenser en zijzelf wat mysterieus hetgeen een onderdanige, maar bedachtzame reactie bij de kijker bewerkstelligt. Op deze manier herinnert Pot de toeschouwer zowel aan zijn macht, als aan het respect dat hij opriep bij anderen, maar het speelt ook in op het diep religieuze aspect, omdat in deze figuren we gelijkgestemden zien in kloostergewaad, verloren in droefenis, waarvan Pot hoopte dat gevoeld zou worden bij zijn verschijden.   

De monumentale aanblik van de tombe is een teken voor Pot's zelverzekerdheid, een eigenschap die hij meebracht naar het bewind van Louis XI in een tijd dat de Franse monarchie zich aan het heruitvinden was en op zoek was naar stevige artistieke statements als deze. Pot’s tombe zou hebben bijgedragen aan de grootsheid van een opkomende nieuwe koning en plaveidde de weg voor anderen om even imposante kunstwerken te laten vervaardigen.  

- Sarah