Parnassus

Er gebeurt zo ontzettend veel in dit schilderij!

Op dit renaissance schilderij zien we een aantal Romeinse goden bijeen. Al gauw ontwaren we de belangrijkste goden: Venus en Mars. Zij zijn geplaatst op een natuurlijke rotsboog voor een symbolisch bed.  Op de achtergrond dragen de planten aan de rechterkant volop vruchten (de mannelijke kant) en slechts één aan de linkerkant (de vrouwelijke), hetgeen de bevruchting symboliseert. De houding van Venus is gebaseerd op het antieke beeldhouwwerk. Ze worden vergezeld door Anteros (de hemelse liefde), de tegenhanger van de lichamelijke liefde. Anteros houdt zijn boog vast, terwijl hij een blaasroer heeft gericht op de genitalieën van Vulcanus, de echtgenoot van Venus, die is geplaatst in zijn smidse in een grot. Achter hem zien we de druif, die wellicht staat voor de onmatigheid van de dronkaard.

De traditionele interpretatie van het werk is gebaseerd op een gedicht van Battista Fiera uit het eind van de 15e eeuw. Het is een allegorie, waarin Isabella d'Este -die dit schilderij had laten maken voor de beroemde studiolo in het Palazzo Ducale di Mantova (het bisschoppelijke paleis van Mantua)- was afgebeeld als Venus en Francesco II Gonzaga, haar echtgenoot, als Mars.

In een open ruimte aan de onderkant van de boog speelt Apollo op de lier. Negen Muzen dansen, als allegorie voor de universele harmonie. Met zijn hoef kan Pegasus (rechts) de bron openen die de waterval van de berg Helikon, die we op de achtergrond ontwaren, voedt. De Muzen dansten volgens de sage in het bos van deze berg. Daarom is de gebruikelijke naam van het schilderij Parnassus onterecht.

Dichtbij Pegasus zien we Mercurius met zijn traditionele gevleugelde helm, zijn caduceus (de gevleugelde, met slangen omwonden, staf) en zijn gevleugelde sandalen. Hij is daar om de twee echtbrekers te beschermen.

Misschien vraag je je af hoe dit schilderij terecht is gekomen in de collectie van het Louvre. Dit zit zo. Samen met de andere schilderijen uit de studiolo werd het door hertog Karel I van Mantua in 1627 geschonken aan kardinaal Richelieu, die het toevoegde aan de koninklijke collecties van Lodewijk IV van Frankrijk. Later kwam het in het bezit van het Louvre.

PS De affaires van de antieke goden waren altijd een beetje 'rommelig'... Lees hier meer over de vijf stoerste vrouwen uit de Griekse mythologie en de manier waarop zij in de kunst werden afgebeeld!