Autoportret

Postęp rodzi się z idei, a sztuka jest jego owocem naznaczającym najważniejsze ludzkie osiągnięcia — nieśmiertelne dzieła symbolizujące przemijanie czasu: wiemy, że artyści kształtują swoje czasy, ale czy są oni przez nie kształtowani? Kiedy myślimy o nowoczesności, na myśl przychodzi Wieża Eiffla. Wzniesiona na Światowe Targi w 1889 roku, miała wyrażać futurystyczny rozwój epoki. Tak futurystyczny, że ukochana dziś paryska wieża była tematem ostrej krytyki. Artyści założyli komisję protestacyjną, złożono nawet petycję przeciwko “okropnemu cieniowi okropnej kolumny zrobionej z przykręconych kawałków blachy”. Wygląda na to, że epoka nie była jeszcze gotowa; nie było to wtedy "modne". Szczególnie ironiczna jest myśl, że wieża miała być rozebrana w ciągu 20 lat, ale jej użyteczność komunikacyjna pokonała plany destrukcyjne na tyle długo, że dogoniła przyszłe gusta. Einstein powiedział nam, że czas jest względny, ale jest względnie niezauważalny dla tych z nas, których bliźniak nie podróżuje się z prędkością światła, czy też nie chodzi na wieczorne spacery przez czarne dziury. Społeczne przemijanie czasu zmienia się jednak: “czas” mija coraz szybciej. Tim Urban, autor mojego ulubionego bloga (waitbutwhy.com), podaje na to przykład — jeśli przeniosłoby się kogoś z roku 1750 do dziś, osoba ta prawdopodobnie umarłaby z dezorientacji. Ale jeśli ta sama osoba przeniesie się do 1500 roku, i zabierze ze sobą kogoś z tamtej epoki do swoich czasów, osoba z XVI wieku z pewnością wiele się nauczy podczas pobytu w XVIII wieku, ale nie będzie aż tak zszokowana. Tak więc ze wzrostem rozwoju technologicznego i społecznego pojęcie przemijania czasu nasila się. Ten “przyspieszacz czasu” zaczął się od maszyn. Kariera Paula Gavarniego również rozpoczęła się od maszyn, ponieważ pracował on, jak wielu w tamtych czasach, w fabryce. Poświęcając swój wolny czas lekcjom rysunku, rozpoczął pracę w Departamencie Uzbrojenia Rządowego, gdzie zajmował się geodezją i kartografią. Dopiero później Gavarni skierował swą technikę ku sztuce, głównie poprzez ilustracje. Jako że właśnie rodził się realizm, a literatura miała na celu przekazanie czystego obrazu społeczeństwa, wiele jego ilustracji oddaje XIX-wieczną codzienność. Dziś tego typu ilustracje postrzegane są jako ciekawostki: wszystko, od ubrań do postury, jest tak inne od dzisiejszych standardów, że chmura śmieszności wisi nad tym, co było kiedyś normą. Przypomina nam to, że piękno ma dwie warstwy: wiecznie kwitnąca harmonia u jego podstaw, i okolicznościowa materializacja, wciąż ewoluujące. Niedługo twoja modna fryzura będzie tak na czasie, jak ośmieszane uczesania z lat 80-tych. Do dalszej lektury zachęcam na moim medium blogu - poniżej znajdziecie link.

Artur Deus Dionisio