Ekstaza/Poranna Modlitwa

Norbert Strassberg (Lwów, 1911 - Lwów?/Taszkient, 1941) urodził się w rodzinie biednego żydowskiego krawca. Odebrał naukę w Państwowej Szkole Przemysłowej, gdzie jego talenty zostały odkryte przez Kazimierza Sichulskiego, wybitnego polskiego malarza i grafika, który stał się mentorem Strassberga. Uczęszczał do Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuki. Po przeprowadzce do Krakowa poznał Stanisława Szukalskiego, założyciela grupy artystycznej „Szczep Rogate Serce”, który zaszczepił w swoich studentach fascynację słowiańską i ludową mitologią pogańską. Znajomość Strassberga z Szukalskim i aktywne zaangażowanie w grupę, przyczyniły się do rozwoju jego talentu i dorobku artystycznego, który w dużej mierze został wsparty źródłami historycznymi i literackimi. Inspiracje czerpał z religijnych i biblijnych motywów.

Strassberg używał czarnego tuszu lub ołówka do tworzenia scen rodzajowych, ukazujących chłopców studiujących w jesziwie lub żydowskich mieszkańców małych miasteczek. Portrety to jedne z najważniejszych dzieł w całej jego twórczości; używał modeli lub malował anonimowe męskie głowy.

Jedną z niewielu zachowanych kompozycji z jego bogatej twórczości jest podwójny portret przedstawiający dwóch młodych, podobnie wyglądających Żydów, przeżywających głęboką ekstazę religijną (1935), z tefilinem na czole i prawym ramieniu. To przedstawienie jest sprzeczne z prawami religijnymi, ponieważ tefilin należy umieścić na lewym przedramieniu (bliżej serca); to sugeruje, że modlący się człowiek jest leworęczny. Być może dzieło to portret samego artysty. Jest to przykład wprowadzanych przez niego silnych kontrastów − jasny prawy profil mężczyzny jest uwydatniony prawie całkowicie czarnym tłem. Dzieło o przekątnej kompozycji i zapewnionych energicznych pociągnięciach daje wrażenie wewnętrznej siły i dynamizmu. Wydaje się pękać na krawędziach prostokątnego kawałka papieru przyklejonego do kartonu.

Więcej prac żydowskich artystów możecie znaleźć na Portalu Delet.

P.S. Przeczytajcie historię Charlotte Salomon, wybitnej artystki żydowskiej.