Czterej Prorocy

Obraz Czterej Prorocy kazaskiego artysty Bakhyta Bapisheva pokazuje trzy kamienne posągi z ludzkimi oczyma. Wysoko położony horyzont jest typowy dla sztuki orientalnej; niebo mieni się lazurem i niebieskością. Ciemności brązu i czerni dominują w obrazie kamieni, podczas gdy specjalna technika malowania delikatnych odcieni beżu szpachelką do farby dodaje obrazowi brązowej poświaty.

Antropomorficzny obraz kamieni to baby kamienne - kamienne posągi stepowe starożytnych koczowniczych ludów Turków i Kipczaków, które były stawiane na grobach. Wraz z nadejściem islamu przedstawianie ludzi i zwierząt stało się zakazane, więc baby kamienne pochodzące z XI wieku są rzadkością. Zgodnie z wierzeniami baby kamienne przedstawiały zmarłych przodków, którzy opiekowali się i chronili swoich żywych krewnych. W Kazachstanie miały przypisywane magiczną moc, były ofiarowane błądzącym duszom.

Krytycy sztuki interpretują prace Bapisheva jako wizję potrzeby dziedzictwa kulturowego, kontynuacji duchowych tradycji narodu. Nadając kamieniom ludzki wygląd, artysta identyfikuje człowieka i naturę, które są charakterystyczne dla naturalnej filozofii tengryzmu. Tengryzm to światopogląd z centralną postacią Tengri - azjatyckim bóstwem nieba we wczesnym średniowieczu. Wyznawcy tengryzmu czczą naturalną i kosmiczną moc, wierzą w jedność natury i człowieka oraz w duchy natury, na przykład gór, rzek, drzew, planet i przodków.

Autor stawia zagadkę w tytule tego obrazu, widzimy bowiem tylko trzy posągi proroków. Kto lub co jest czwartym? Jeśli się zastanowicie, być może czwartym z nich jest widz, niebo, a może stos kamieni poniżej.

- Zhameli Khairli

P.S. Baby kamienne przypominają nam trochę o innych kamiennych postaciach, jednak o wiele większych, tych z Wysp Wielkanocnych. Przeczytajcie o monolitycznych posągach moai tutaj!