Camille Pissarro
Obraz został zaprezentowany w 1874 roku na legendarnej pierwszej wystawie impresjonistów w studio fotografa i malarza Nadara. Krytycy zareagowali na niego szyderczym śmiechem. Prosty obraz Pissarra został wówczas uznany za afront: temat nie uwzględniał żadnych „klasycznych” elementów, a obiektywizm zastąpiony został subiektywnym odczuwaniem letniego dnia. Pissarro nie przygotował do niego odpowiednich studiów ani nie stworzył kompozycji w swoim studio, jak nakazywały konwencjonalne zasady. Obraz powstał w plenerze, szybko uchwycony i energicznie odmalowany. Artysta odrzucił prawa perspektywy kolorystycznej i linearnej. Zamiast tego rozproszył linie w świetle, zmieniając rzeczywistość w harmonijnie rozłożone plamy koloru, tworzące barwną przestrzeń. Krytycy mogli przez to z łatwością twierdzić, że obrazy Pissarra nie mają góry, ani dołu, ani przodu, ani tyłu – dziś kwitujemy to uśmiechem.
Wiejska droga przecina łany dojrzałego zboża. Podczas gdy lewa połowa, ożywiona makami, ciągnie się za ścieżką i cofa w głąb obrazu, pola po przeciwnej stronie są skierowane równolegle do płaszczyzny obrazu. Zderzenie bliższych i dalszych warstw przestrzeni zostało silnie podkreślone w rytmicznych interwałach. Wąski horyzont był szczególnie ważny dla Pissarra. Artysta ożywił wzgórza topolami, grupą wieśniaków, zbiornikiem wodnym, domami i niskimi drzewami. Rozmywające się odcienie i nieco szersze, gładkie pociągnięcia pędzla tworzą spowite mgłą wzgórza i odróżniają je od szczegółowo odmalowanego pierwszego planu i tła. Połowę obrazu zajmuje niebo. Chmury przesuwają się w głąb, dzięki czemu widz czuje się – jak Pissarro – jakby stał wewnątrz obrazu.
Wyważenie poszczególnych elementów i prostota całości dają wrażenie spokoju i harmonii. Wśród oburzonej wówczas publiczności znajdowali się także przyjaciele impresjonistów, którzy byli szczególnie podatni na wpływy. W 1874 roku krytyk sztuki Jules-Antoine Castagnary odważnie napisał o obrazie Pissarra: „W Czerwcowym ranku należy bez wątpienia pochwalić siłę, z jaką zaaranżowano poszczególne części pejzażu oraz mistrzowską i harmonijną równowagę całości.” Pissarro pragnął przełożyć nastrojową atmosferę na obraz. Jego ambicją było uchwycenie wrażenia krajobrazu wczesnego letniego dnia, w którym ten słoneczny pejzaż na obrzeżach Paryża zamienia się w portret samego ciepła.
Dzisiejsze dzieło prezentujemy dzięki Staatliche Kunsthalle Karlsruhe.
Francuscy impresjoniści to jedna z naszych ulubionych grup artystycznych. Poznajcie grafiki, notatniki i inne gadżety z ich dziełami dostępne w sklepie DailyArt!
P.S. Czy jesteście fanami impresjonistów? Tu znajdziecie wszystko, co powinniście wiedzieć o artystach i dziełach tego nurtu!