Doña Juana la loca

Doña Juana, nam-ı diğer Castile’li Kraliçe Joanna I, İspanya’nın Katolik kraliyet ailesinden Ferdinand II ve Isabella I’in kızıydı. Philip I ile evlendi ancak kocası yüksek ateş sebebiyle, muhtemelen tifo yüzünden erken sayılabilecek bir zamanda öldü. Eşinin tabutunu takip ederek bir yıl boyunca İspanya’yı dolaştıktan sonra, ölüm yılı olan 1555’e kadar akıl hastalıkları çektiğinin söylendiği, Tordesillas’taki Santa Clara manastırına gönderildi. (Başka bir deyişle sürgün edildi)

Francisco Pradilla y Ortiz tarafından 1877 yılında yapılmış olan bu tabloda, Doña Juana la loca, yani dul kraliçe kocasının tabutuna defnedildiği yer olan Granada’daki Royal Chapel’e kadar eşlik ediyor; ayrıca kızları olan Avusturyalı Catalina’ya hamile olduğu da bariz bir şekilde görünüyor. Burada görüyoruz ki yaşadığı keder sabrını taşırmış ve kendisini fiziksel ve davranışsal olarak göstermeye başlamış. Zavallı Juana: O çılgına dönmüş ancak diğer yas tutanlar kederlenmeyi bıraktılar. Sabırla bekliyorlar ancak sıkıldılar ve ilgilerini yitirdiler. Pradilla onu kompozisyonun merkezine yerleştirmiş olsa da artık yapayalnız, üstelik duygusal yalnızlığını da cenaze alayındaki kraliyet mensuplarının yüzlerinde apaçık gösteriyor. İşte bu an onun la loca (çılgın) olduğu an.

Eğer bu kadının o anda katlandığı duyguların toplamını düşünecek olursak, bu çılgın uyumu tekrar kavrayabiliriz. Âşık olduğu ama aynı zamanda babasıyla iş birliği yapıp onu tahttan uzak tutmuş olan sadakatsiz kocasının arkasından yas tutuyordu. Kederinin gerçekliği ona olan aşkına bir övgüydü ve bunu aklımızda tutarak tekrar düşünürsek Doña Juana’nın münasiplik paltosunu bir kenara bırakıp insaniyetle müsamaha gösterdiği bu deliliği anlayabiliriz.

- Patti Sanders