Abraham Wolf Mendelson
Büstteki genç adamın portresi, değişken ve hareketli ritimlerle dizilmiş üçgensel ve dörtgenel ögelerle inşa edilmiş. Chiaroscuro (ışık ve gölge sanatı) uygulanmış keskin geometrik şekiller kompozisyona canlılığını vermiş ve iki boyutlu portreye boyut katmış. Mekandaki derinlik görünümü ise, çizimin sol tarafında konumlandırılmış olan, adamın suratını desteklemenin yanı sıra delip geçen üç keskin üçgen ile verilmiş.
Hüzün ve şüphe ile dolu, her an bir ayna gibi parçalara ayrılabilecek olan bu karakter kim? Buza işlenmiş, ya da babadan kalma yoksul bir terzi atölyesinde atılmış bir dokuma kumaşından mı dikilmişti?
Abraham Wolf Mendelson (Lublin 1913 - Majdanek 1942 ya da 1943), Ortodoks bir Lublin ailesinden geliyordu. Babası, yoksul bir Yahudi terziydi. Olgunluk döneminden bir eseri olan 1938`den Baba ve Oğul`da sanatçı, ön planda kendisini elinde bir resim paletiyle, arka planda ise babasının çalışırken bir figürünü tasvir etti. Genç adam, babasına arkasını dönmüş durumda. Çünkü o, sanatçılık mesleğini seçerken, içinde yetiştiği Yahudi geleneğine karşı gelmek zorundaydı.
Kafaya hafif bir eğim vermek ve güçlü chiaroscuro uygulamaktan oluşan, genç bir adam figürünü kübist bir portrede ve Baba ve Oğul`da sunuş biçimi, buna yüklenen anlamda şüpheye yer bırakmıyor. İki sanat eseri de aynı sanatçı tarafından ortaya koyuldu. Dahası, iki adamın fiziksel benzerliği, çizimin başlığını sorgulamamıza neden oluyor. Bu aslında, Bir Adamın Portresi değil, Mendelson`un Polonya`daki Yahudi sanatçıların, Yahudi kültürel mirası ile Avrupalı yenilikçi yönelimler arasında kalmış ikinci kuşağının durumunu yansıttığı bir otoportre. Kapalı bir üç boyutlu küpün, bir çizimin iki boyutlu yüzeyine anlam katacağının direnişi, gelenek ve kültürel etkileşim arasındaki kimlik çatışmasının bir ifadesi; bu da bizi, Erich Fromm`un özgürlükten ve özgürlüğe konseptine yönlendiriyor.
Bugünün çizimini, Varşova`daki Yahudi Tarihi Enstitüsü sayesinde sunuyoruz. Sizi de, Delet Portal websitesinde (delet.jhi.pl) Yahudi sanatçıların koleksiyonlarına göz atmaya davet ediyoruz.
Zuzanna Benesz-Goldfinger, YTE Sanat Departmanı
Not. Hindistanlı Yahudi bir çağdaş sanatçı olan Siona Benjamin`in resimlerindeki harika renklere buradan bakın!