Dört Peygamber

Kazak sanatçı Bakhyt Bapishev tarafından yapılan Dört Peygamber resmi; insan gözlü, taştan üç heykeli tasvir ediyor. Yüksek ufuk çizgisi, Doğu sanatına özgüdür; gökyüzü bulutsuzdur ve mavi tonlarla parıldamaktadır. Palet bıçağıyla açık bej tonlarını boyamak için kullanılan özel bir teknik, resme bronz bir ışıltı verirken; taşların tasvirinde kahverengi ve siyahın koyu tonları baskındır. 

Taşın insan biçimindeki şekli bir balbaldır - göçebe, eski Türk ve Kıpçak halklarının mezarlara dikilen bozkır taş heykelleri. İslamın yayılmasıyla, insan ve hayvan şekilleri yasaklandı; bu yüzden balballar 11. yüzyıldan itibaren oldukça nadir bulunmaktadır. İnanışlara göre, balballar, yaşayan akrabalarını koruyan ve onlara bakan ölü bir atanın vücut bulmuş halidir. 

Kazakistan'da onlara doğaüstü bir güç atfedilir;  ruhlara, onlarla iyi geçinmek amacıyla sunulurlardı.

Sanat eleştirmenleri, Bapishev'in eserlerini kültürel mirasa duyulan ihtiyacın bir imgelemi ve ulusun ruhsal geleneklerinin devamı olarak yorumlamaktadır. Taşlara insan görünümü vererek, sanatçı Tengriciliğin doğal felsefesinin özelliği olan insan ve doğayı tanımlamaktadır. Tengricilik, merkezi figürü Tengri -orta çağın başlangıcında Gökyüzünün Asya Tanrısı- olan bir dünya görüşüdür. Tengriciliğin savunucuları, doğal ve kozmik güçlere tapar, doğa ve insanın birliğine ve dağların, nehirlerin, ağaçların, gezegenlerin ve ataların ruhları gibi doğanın ruhlarına inanırlar.

Sanatçı, resmin isminden bir bilmece oluşturuyor, burada yalnızca üç tane heykel -peygamber- görüyoruz. Dördüncüsü kim veya ne? Biraz daha derin düşünürseniz, dördüncü belki de resme bakan kişi veya belki gökyüzü ya da aşağıdaki taş yığınının tümüdür.

- Zhameli Khairli

Not. Balballar bize diğer gizemli taş figürleri hatırlattı, mesela Paskalya Adası'daki daha büyük olanlar gibi. Buradan tek parçalı moai heykellerini okuyun!