Αντόνιο ντα Κορρέτζο
Σήμερα είναι η τελευταία μας Κυριακή με τη συλλογή του Μουσείου Ιστορίας της Τέχνης στο Μόναχο και ελπίζουμε να απόλαυσες αυτόν τον ιδιαίτερο μήνα! Ώρα για έναν απόλυτα κλασικό: τον Κορέτζιο!
Όταν η Ιώ έτρεχε να ξεφύγει από τον Δία (τον βασιλιά θεών και ανθρώπων, άρχοντα ουρανού και γης, στην ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία), εκείνος κάλεσε μαύρα σύννεφα μέρα-μεσημέρι ώστε να της κλείσει το δρόμο και τη βίασε μακριά από τα βλέμματα διότι φοβόταν τη ζήλια της γυναίκας του, Ήρας. Μεταχειριζόμενος στενό κατακόρυφο φορμά, ο Κορέτζιο εστιάζει στην άγρια σκηνή απεικονίζοντας την πλάτη του γυμνού απαλά, τοποθετώντας την σε ένα υγρό και ζεστό περιβάλλον. Με πολύ κομψότητα, απεικονίζει τη σεξουαλίκή πράξη μεταξύ του θεού και της Ιούς, της θνητής κόρης του ποτάμιου θεού Ίναχου: το πρόσωπο του Δία λαμπυρίζει αχνά μέσα από τη γκρίζα ομίχλη καθώς φιλά την Ιώ, ενώ την πιάνει με το ένα χέρι από τη μέση· το θύμα φαίνεται να έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να ξεφύγει. Το ελάφι που πίνει από το ποτάμι στην κάτω δεξιά γωνία δίνει στο σεξουαλικό μοτίβο ένα ίχνος χριστιανικής κοσμιότητας: « Όπως η ελαφίνα αποζητά τα τρεχούμενα νερά έτσι η ψυχή μου σ' αποζητά Θεέ μου.» (Ψαλ. 42:1).
Η ικανότητα του Κορέτζιο να συνδυάζει τη μυστικιστική απεικόνιση της φύσης με το κλασικό ιδεώδες της ανθρώπινης μορφής και την έκφραση του υψηλού αισθήματος ανέδειξε τα ύστερα έργα του σε σημαντικούς προδρόμους των καλλιτεχνικών αρχών του μπαρόκ. Ο παρών πίνακας φτιάχτηκε (μαζί με άλλους) ως παραγγελλία του δούκα Φρεντερίκο Γκοντσάγκα της Μάντουα, ο οποίος πιθανότατα τον δώρισε στον αυτοκράτορα Κάρολο Ε'. Ύπηρχε μάλλον συγκεκριμένος λόγος γι'αυτό: η πολιτική σημασία της απεικόνισης μυθολογικών ή ιστορικών σκηνών βιασμού. Ήταν κοινώς αποδεκτές ως σύμβολο απόλυτης εξουσίας, η οποία παρολαυτά, ιδανικά, θα πρέπει να συνοδεύεται από επακόλουθα οφέλη. Έτσι εξηγείται η εικονιζόμενη συναίνεση του θύματος στον πίνακα.