Ντιέγο Βελάθκεθ
Ώρα για μία Σκέψη Τέχνης της Τετάρτης, επιλεγμένη από τον Πορτογάλο φίλο μας, τον Άρτουρ :)
Λοιπόν ξεχάστε τις προθέσεις· για τους στοχαστές του Ωφελιμισμού, σημασία έχει το μετρήσιμο αποτέλεσμα του κάθε γεγονότος - η χρησιμότητα των πράξεων κάποιου είναι που καθορίζει την αξία του. Και, για όσους ενστερνίζονται αυτή την άποψη, «χρήσιμο» είναι οτιδήποτε οδηγεί προς την Γενική Ευημερία: εννοώντας την ευημερία ως έλλειψη πόνου. Επομένως, αν ένας ηδονιστής, όπως ο θεός Διόνυσος ή ο αντίστοιχος Ρωμαϊκός, ο εικονιζόμενος Βάκχος, κατέβαινε στην Αθήνα με την πρόθεση, αφότου είχε παρακολουθήσει ένα φρικτό θεατρικό έργο, να καταστρέψει την πόλη, αλλά τελικά κατέληγε να μεθύσει εύθυμα τους πάντες, τότε λοιπόν η πράξη του θα ήταν όχι απλά αποδεκτή, αλλά πολύτιμη.
Ας φανταστούμε και μια άλλη κατάσταση: Ο Βελάσκεθ όταν έφτασε στη Μαδρίτη είχε μαζί του τορτίγιες για όλους στην αυλή Φιλίππου Δ΄, και το ίδιο απόγευμα ζωγράφισε ένα θαυμάσιο μπαρόκ πορτρέτο ενός μικρού τυφλού κορισιού. Το κορίτσι όμως έχασε τον πίνακα και κανείς δεν μπόρεσε τελικά να τον δει. Με αυτό το σκεπτικό, οι τορτίγιες θα ήταν πολύ πιο χρήσιμες από την δημιουργία του πίνακα...
Ο Τζέρεμι Μπένθαμ, στον οποίο αναφερθήκαμε την προηγούμενη εβδομάδα, είπε πως μία παρτίδα χαρτιά θα μπορούσε να έχει την ίδια αξία με ένα έργο τέχνης. Γι αυτόν, η γενική ευημερία θα είναι δυνατό να εκφραστεί με μαθηματικό τρόπο, υπολογίζοντας το ποσό της ευρύτερης ευχαρίστησης που προήλθε από μία πράξη και το ποσό του πόνου που αυτή θα παρείχε - όσον αφορά στην ένταση και τη διάρκεια. Επομένως, πράξεις και ανθρωπογενή αντικείμενα απέκτησαν εμπειρική και αντιεκιμενική αξία, ικανή να διατηρήσει ποσοτικοποιήσιμες συγκρίσεις. Αλλά γίνεται δύο πράγματα τόσο εκ φύσεως διαφορετικά, όπως παλιάνθρωποι και μουσική/ τορτίγιες και πίνακες, να συγκρίνονται με τέτοιον τρόπο? - Ο Στούαρτ Μιλ δεν συμφωνούσε, και θα το δούμε αναλυτικότερα την επόμενη εβδομάδα :)
- Artur Deus Dionisio (ναι, στα Πορτογαλικά κυριολεκτικά μεταφράζεται Αρθούρος Θεός Διόνυσος - θα κατηγορήσω το επίθετό μου για κάθε πιθανό μελλοντικό αλκοολισμό)