Τουαλέτα

Το θέμα μίας γυναίκας στη τουαλέτα της, σαν μία δικαιολογία για να ζωγραφίσουν γυμνό, ήταν ακόμα πολύ διαδεδομένη τον 20ο αιώνα. Όπως έκανε και νωρίτερα ο Ντεγκά με τα παστέλ του, ο Μπονάρ επέλεξε μία εκλεπτυσμένη σύνθεση για να απεικονίσει τη μοντέρνα Σουζάνε (Suzanne) ξαφνιασμένη στο μπάνιο της, ενσαρκωμένη από την Μάρτε (Marthe), τη σύντροφό του και μοναδικό του μοντέλο, που εδώ φαίνεται ταυτόχρονα και από πίσω και από μπροστά χάρης στην αντανάκλαση στο καθρέφτη. Αυτό το σύνεργο επέτρεψε στο ζωγράφο να παίξει με το πλαισίωμα του σώματος που φαίνεται σε τρία τέταρτα και κομμένο οριζόντια στη μέση από τον καθρέφτη. Για να τονίσει την απώλεια χωρικών αναφορών πολλαπλασιάζει τις χρωματιστές επιφάνειες: τοίχοι καλυμμένοι με ταπετσαρίες, πόρτες και ανοίγματα. Το μάτι του θεατή έτσι, αιχμαλωτίζεται στο στενό κλειστοφοβικό κόσμο, όπου τα όρια εξωθούνται από το παιχνίδι της αντανάκλασης και των αρθρωτών επιφανειών, όπου εκεί ανάμεσα βρίσκεται η γυμνή γυναίκα. Η σημασία της διακόσμησης και της παρουσίας συντετμημένων ή παραμορφωμένων στοιχείων, όπως το περιστασιακό τραπέζι, στο οποίο υπάρχει μία φωτογραφία, κάνουν τη σύνθεση να ανοίκει σε μία χαρακτηριστική περίοδο της καριέρας του Μπονάρ με κύριο στοιχείο την αφηρημένη διακόσμηση. Ζώντας το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στο σπίτι του στο Λε Κανέ στη Κυανή Ακτή, προσπαθούσε να αιχμαλωτίσει το φως της νότιας Γαλλίας με μαργαρώδη τμήματα χρώματος που μουτζουρώνουν τα σχήματα. Κάθε άλλο παρά φωτογραφικός ρεαλισμός, αυτό το γυμνό, σε πλήρες φως, ακτινοβολεί ομορφιά, αισθησιασμό και πληρότητα. Αν και ξαναεπεξεργάστηκε από τον καλλιτέχνη μεταξύ του 1914 και του 1921, ο πίνακας εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια περιόδου αμφιβολίας και ψυχολογικής αναζήτησης: μετά το κύμα του κυβισμού στο Παρίσι, ο Μπονάρ ήθελε να επιστρέψει στα στοιχειώδη της ζωγραφικής και να συγκεντρωθεί στην απεικόνηση της έκφρασης όγκων και μαζών, και στην ισορροπία μορφών χωρίς να ξεχνά τη συναισθηματική διάσταση του χρώματος.