Το Χρυσό Κέλυφος: Έκρηξη Βρόμικου Χρήματος (Ο Πιστωτής)

Στους προηγούμενους Στοχασμούς της Τετάρτης για την Τέχνη πριν από δύο εβδομάδες, μείναμε να αναρωτιόμαστε με έναν σωρό ερωτήσεις. Αυτές είχαν σκοπό να διερευνήσουν την οπτική του Τολστόι απέναντι στην τέχνη και να εξετάσουν την έννοια της “Τέχνης ως ένα ειλικρινές μήνυμα”. Γιατί αν η τέχνη είναι ο καρπός της επικοινωνίας, “η πραγματική εσωτερική έκφραση του Δημιουργού της όταν γίνεται αντιληπτή από τον ακροατή”, τότε μεγάλο κομμάτι από τον ορισμό της τέχνης καθορίζεται και από το κοινό - τι γίνεται αν το μήνυμα που μεταδίδεται είναι τόσο ατομικό που δεν έχει απήχηση σε κάποιον άλλο; και από τον καλλιτέχνη - τι γίνεται αν δεν μεταδίδεται κάποιο μήνυμα, ή το συναίσθημα που εκφράζεται είναι κατασκευασμένο και όχι ειλικρινές; Αν η αξία ενός έργου καθοριζόταν από το μήνυμά του, δεν θα εκτιμούσαμε τις πληροφορίες που μεταφέρει περισσότερο από το έργο; Αν λάβουμε υπόψη μόνο την αυτονομία του “αληθινού μηνύματος”, θα αρχίσουμε να βλέπουμε το έργο μόνο ως φορέα αυτού που μεταδίδεται. Όμως αυτό δεν συμβαίνει, έχουμε την τάση να θεωρούμε το έργο ως μοναδικό και αναντικατάστατο. Με τον ίδιο τρόπο, δεν αντιμετωπίζουμε διαφορετικά έργα τέχνης με την ίδια ειλικρίνεια σαν να μεταφέρουν το ίδιο μήνυμα έχοντας την ίδια καλλιτεχνική αξία. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τέχνη δεν πρέπει να έχει ένα μήνυμα, αλλά δεν πρέπει να εξάγει από το μήνυμα αυτό το μέσο για να δικαιολογηθεί ως Τέχνη. Η τέχνη πρέπει να είναι, σύμφωνα με την άποψη του Όσκαρ Ουάιλντ, Άχρηστη. Πράγμα που σημαίνει, χωρίς κάποιο σκοπό… (προειδοποίηση μεροληψίας!) Παλεύω με την ανάγκη να δικαιολογηθεί η τέχνη. Γιατί να μην είναι μόνο - και το “μόνο” εδώ δεν περιορίζει, αλλά τονίζει τις απεριόριστες δυνατότητες - μια μοναδική εκδήλωση περιστάσεων: ενισχυμένη από τη σκέψη, την ομορφιά, την τυχαιότητα και οτιδήποτε μπορεί να συμπυκνωθεί στο άστατο χάος της ζωής. Αν θέλουμε να έχουμε οποιαδήποτε αξία σε έναν αιώνα συνεχούς αύξησης της ισχύς των υπολογιστών, που κυριαρχούν στη σφαίρα των αναλυτικών ιδιοτήτων, πρέπει να εκτιμήσουμε το μοναδικό σύνολο των καταστάσεων που αναπτύσσουν το άτομο, όπως η φαντασία, η διαίσθηση, η ευαισθησία… Και εδώ είναι που η Τέχνη πρέπει να στέκεται ανεξάρτητη. Θα ρίξουμε μια βαθύτερη ματιά στον Όσκαρ Ουάιλντ, τον Μπωντλαίρ και το Παρακμιακό και Αισθητικό κίνημα την επόμενη εβδομάδα Artur Deus Dionisio