Ζάνα Μπάουκ
Σήμερα ξεκινάμε τη μηνιαία παρουσίαση με το εθνικό μουσείο καλών τεχνών της Σουηδίας στη Στοκχόλμη˙ για τις επόμενες τέσσερεις Κυριακές θα παρουσιάσουμε αριστουργήματα από την εξαιρετική συλλογή τους. Ελπίζουμε να σας αρέσουν! :)
Αυτή είναι μία καθοριστική εικόνα από τις αρχές της δεκαετίας του 1870 όπου γυναίκες καλλιτέχνιδες και συγγραφείς είχαν μεγάλη επιρροή στη κουλτούρα της περιόδου. Κατάφεραν να αλλάξουν και την άποψη του ρόλου τους ως καλλιτέχνιδες και την άποψη για την ζωή των οικογενειών της μεσαίας τάξης.
Εδώ η Ζεάννα Μπάουκ (Jeanna Bauck) διάλεξε να απεικονίσει μία γυναίκα ζωγράφο κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής της δημιουργίας. Αναπαριστά τη Μπέρθα Βέγκμαν πλήρως απορροφημένη στο έργο του καβαλέτου της, στο κοινό τους στούντιο και σπίτι στο Μόναχο της Γερμανίας. Η Βέγκμαν που έμελλε να γίνει μία από τις μεγαλύτερες Δανές προσωπογράφους, αργότερα ζωγράφιζε τη Ζεάννα Μπάουκ στο στούντιό τους στο Παρίσι το 1881. Σε αυτό το πίνακα, κατάφερε να συνδιάσει την ελεύθερη ανεξάρτητη γυναίκα της εποχής, Τη Νέα Γυναίκα, με τη φινέτσα της μεσοαστής θηλυκότητας. Εκείνη τη περίοδο, καλλιτέχνες ζωγράφιζαν αμέτρητα πορτρέτα φίλων και συναδέλφων τους, αλλά μόνο οι γυναίκες ζωγράφιζαν η μία την άλλη στους επαγγελματικούς τους ρόλους. Η θέληση να δημιουργήσει κανείς τέχνη αναγνωρίζονταν ως πατρικό στοιχείο της πατριαρχίας, και όσο οι πατριαρχικές κοινωνίες θεωρούνταν φυσιολογικές, ήταν αφύσικο και μη θηλυκό για μία γυναίκα να είναι καλλιτέχνιδα.
Τον 19ο αιώνα έγινε ένας ιεραρχικός διαχωρισμός μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου (και υπάρχει ακόμα και σήμερα σε κάποιες μορφές). Στη μοντέρνα ιστορία της τέχνης, το σπίτι περιγράφονταν σας μία ζώνη που ο χρόνος δεν περνά˙ η αποκαλούμενη σφαίρα της γυναίκας θεωρούνταν ένα στατικό σκηνικό σε σχέση με την αφήγηση του μοντερνισμού που λάμβανε χώρα στους δημόσιους χώρους της δυναμικής μητρόπολης.
Εκείνη τη περίοδο, επειδή οι μεσοαστές γυναίκες δεν μπορούσαν να κινούνται ελεύθερα στους δρόμους, οι καλλιτέχνιδες έπρεπε να αναπαραστήσουν το μοντερνισμό σε διαφορετικούς κοινωνικούς χώρους από τους άντρες συνεδέλφους τους. Μπορεί κανείς να δει στις εικόνες τους ποιοι χώροι ήταν ανοιχτοί για τις αναπαραστάσεις τους. Πίνακες σκανδιναβών γυναικών δείχνουν ότι κυριολεκτικά δεν κινήθηκαν πέρα από το στούντιο: ήταν και το σπίτι τους και ο χώρος εργασίας τους. Ένας κοινωνικός χώρος σχετιζόμενος με τη επαγγελματική τους ζωή, άρα και με τη δημόσια σφαίρα. Στα πορτρέτα τους, τα στούντιο αντιπροσωπεύουν από τη μία ένα χώρο ατελείωτων δυνατοτήτων, αλλά από την άλλη το απόλυτο όριο του κόσμου τους. Διαλλέγουν να μη ζωγραφίζουν τη μοντέρνα πόλη έξω, σε αντίθεση με καλλιτέχνιδες της αβάν-γκάρντ, που απεικόνιζαν το μοντερνισμό από τα μπαλκόνια και τα θεωρεία των θεάτρων.