Κεφαλή Ποιμαντορικής Ράβδου: Η Παρθένος και το Θείο Βρέφος

Επίσκοποι, ηγούμενοι και ηγούμενες της μεσαιωνικής Ευρώπης πάντα φορούσαν και έφεραν σύμβολα ενδεικτικά της υψηλής θρησκευτικής τους θέσης, μεταξύ των οποίων, ένα από τα πιο σημαντικά, ήταν και το μπαστούνι που ήταν γνωστό ως ποιμαντορική ράβδος. Οι ποιμαντορικές ράβδοι, συχνά σε διάσταση ίσες με το ύψος του σώματος ή ακόμα πιο ψηλές, ξεχώριζαν από την κορυφή στο τελείωμά τους, που ήταν καμπυλωτή και κάποιες φορές σχεδιασμένη με μεγάλη προσοχή και λεπτομέρεια. Η ποιμαντορική αυτή ράβδος από την Γαλλία δείχνει πώς μικρά αντικείμενα σαν αυτά, που παρουσιάζονταν με έναν τρόπο συνήθη στο πλαίσιο της χρήσης τους, αυτοτελώς, αποτελούσαν αξιοσημείωτα έργα τέχνης. 

Αυτή η ράβδος έχει δύο όψεις, στην πίσω πλευρά της φέρει μια απεικόνιση της σταύρωσης του Ιησού.  Η παρούσα σκηνή που απεικονίζει την Παρθένο Μαρία να κρατά τον Ιησού σε βρεφική ηλικία αποκαλύπτει κάποια στοιχεία σχετικά με το πρόσωπο του πιθανού ιδιοκτήτη αυτής της ράβδου. Αριστερά της Παρθένου είναι ένας ηγούμενος που προσεύχεται γονατιστός, ενώ στα δεξιά της βρίσκεται μια ακέφαλη φιγούρα με στολή επισκόπου που κρατά στα χέρια του το κεφάλι του με τη μίτρα. Λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των απεικονιζόμενων προσώπων, οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή η ποιμαντορική ράβδος είχε φτιαχτεί για έναν ηγούμενο του δεκάτου τετάρτου αιώνα της μοναστικής κοινότητας του Αγίου Διονυσίου (St. Denis), βόρεια του Παρισιού. Ο Άγιος Διονύσιος (St. Denis), μάρτυρας και προστάτης της Γαλλικής μοναρχίας, σύμφωνα με την διαδεδομένη δοξασία, μετέφερε το κεφάλι του από τον τόπο της εκτέλεσής του, κηρύττοντας ένα κήρυγμα καθόλη την διάρκεια της διαδρομής, έως ότου κατέρρευσε στον χώρο που μελλοντικά θα γινόταν χώρος λατρείας και μοναστήρι. Παρά το γεγονός ότι οι ειδικοί δεν είναι σίγουροι σχετικά με την ακριβή ταυτότητα του ηγούμενου που έφερε αυτή την ποιμαντορική ράβδο, είναι, πάντως, σαφές ότι δεν ήταν μόνο κάποιος που είχε πλούτο, αλλά και κάποιος που ήταν και προστάτης των Τεχνών. 

Οι ποιμαντορικές ράβδοι έφεραν ιδιαίτερα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά και ήταν συχνά σχεδιασμένες έτσι ώστε να αντικατοπτρίζουν τις προτιμήσεις και τα πιστεύω των ιδιοκτητών τους.  Ο συμβολισμός αυτής της ράβδου δείχνει ότι ο συγκεκριμένος ηγούμενος έπαιρνε τον ρόλο του ως ηγέτης και πνευματικός οδηγός στο μοναστήρι του πολύ σοβαρά, αφήνοντάς μας κάτι ξεχωριστό από εκείνον, την ζωή του και την θητεία του.    

- Stephanie Skenyon