Καραβάτζιο
Αυτό το αριστούργημα του Καραβάτζο απεικονίζει τη στιγμή που ο Ιησούς εμπνέει τον Ματθαίο να τον ακολουθήσει. Ο Καραβάτζο το ζωγράφισε για την εκκλησία του Σαν Λουίτζι ντέι Φραντσέζι στη Ρώμη, όπου παραμένει μέχρι σήμερα, και κρέμεται δίπλα σε άλλους δύο πίνακες του Καραβάτζο για τον Ματθαίο: Το μαρτύριο του Αγίου Ματθαίου και Ο Άγιος Ματθαίος και ο άγγελος. Και οι τρεις ολοκληρώθηκαν ανάμεσα στο 1599 και το 1602 για σχετικές παραγγελίες, αν και φαίνεται ότι ο Καραβάτζο τους δούλευε παράλληλα.
Ο πίνακας απεικονίζει την ιστορία από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο 9:9, «Και καθώς ο Ιησούς περνούσε από εκεί, είδε έναν άνθρωπο, ονομαζόμενο Ματθαίο, να κάθεται στο γραφείο του μέσα στο τελωνείο· και του είπε, "Ακολούθα με". Και εκείνος σηκώθηκε και τον ακολούθησε.» Ο Καραβάτζο απεικονίζει τον Ματθαίο τον φοροεισπράκτορα να κάθεται σε ένα τραπέζι με άλλους τέσσερις άντρες. Ο Ιησούς Χριστός και ο Άγιος Πέτρος έχουν μπει στο δωμάτιο, και ο Ιησούς δείχνει τον Ματθαίο. Μια λωρίδα φωτός φωτίζει τα πρόσωπα των αντρών στο τραπέζι που κοιτάζουν τον Ιησού.
Όλως περιέργως, υπάρχει έντονη συζήτηση σχετικά με το ποιος άντρας στο τραπέζι είναι ο Άγιος Ματθαίος. Η δεικτική χειρονομία του άντρα με το μούσι στο τραπέζι μπορεί να διαβαστεί με δύο τρόπους: α. ο άντρας με το μούσι είναι ο Ματθαίος που ρωτάει «Ποιος, εγώ;» και δείχνει τον εαυτό του, ή β. ο άντρας με το μούσι δείχνει τον νεαρό άντρα στο τέλος του τραπεζιού, που είναι σκυφτός και μετράει τα χρήματα όπως θα έκανε ένας φοροεισπράκτορας, και ο άντρας με το μούσι ρωτάει, «Ποιος, αυτός;» Σε κάθε περίπτωση, ο άντρας με το μούσι φαίνεται σκεπτικός.
Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν την πρώτη εκδοχή του άντρα με το μούσι, και η άποψή τους στηρίζεται στο γεγονός ότι ο Άγιος Ματθαίος στους άλλους δύο πίνακες που κρέμονται κοντά φαίνεται να έχει βασιστεί στο ίδιο μοντέλο «μουσάτου άντρα», αν και ο Καραβάτζο τον έκανε να μοιάζει μεγαλύτερο σε εκείνα τα έργα. Η δεύτερη επιλογή είναι μια πρόσφατη πρόταση, που βλέπει τον πίνακα σαν να απεικονίζει τη στιγμή ακριβώς πριν ο νεαρός Ματθαίος σηκώσει το κεφάλι του για να δει τον Χριστό. Άλλοι αναποφάσιστοι συγγραφείς διαλέγουν την τρίτη επιλογή, η οποία κατηγορεί τον καλλιτέχνη και θεωρεί τον πίνακα «σκόπιμα διφορούμενο».
Η άλλη συναρπαστική εικόνα στον πίνακα είναι το χέρι του Ιησού. Είναι μια σχεδόν τέλεια κατοπτρική εικόνα του χεριού του Αδάμ που απλώνεται για να φτάσει το Θεό, όπως ζωγραφίστηκε από τον Μιχαήλ Άγγελο. Το στυλ του Καραβάτζο ήταν μια σκόπιμη και αποφασιστική αλλαγή από τον ιδεαλισμό του Μιχαήλ Αγγέλου, όπου όλοι φαίνονται πάντα τέλειοι. Αντιθέτως, ο Καραβάτζο απεικόνισε αυτό που έβλεπε όπως το έβλεπε. Επιπλέον, το κιαροσκούρο του ήταν τόσο έντονο και δυνατό που απέκτησε δικό του όνομα: τενεμπρισμός. Μπορείς να δεις την επιρροή του παντού στον μοντέρνο κινηματογράφο γιατί οι σκηνοθέτες γνωρίζουν τη δύναμη που έχει αυτό το είδος αντίθεσης της εικόνας στο κοινό. Είναι αυτός ο συνδυασμός διανοητικής δύναμης και καλλιτεχνικής ικανότητας που έχει κάνει τα έργα του Καραβάτζο τόσο δημοφιλή για πάνω από 400 χρόνια.
- Clinton Pittman
Υ.Γ. Πώς πέθανε ο Καραβάτζο; Η απάντηση δεν είναι εύκολη... τσέκαρέ την εδώ.