Νύχτα

Η Νύχτα απεικονίζει πάνω σε κωπήλατη βάρκα, μία φιγούρα που θυμίζει τον Χάρο, θεότητα της αρχαιοελληνικής μυθολογίας, ο οποίος μετέφερε τις ψυχές στον Άδη (και τον Κάτω Κόσμο) μέσω του ποταμού της Στύγας. Στην Νύχτα του Τσουρλιόνις, η οποία είναι πιθανότατα μια παραλλαγή του θέματος (δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά καθώς ο δημιουργός δεν επεξήγησε ποτέ τα έργα του), ο Χάρος φαίνεται σαν μια αόριστη και αφαιρετική μορφή που τραβά κουπί κάτω από το φεγγαρόφωτο. Αυτή δεν είναι μια κλασική αναπαράσταση καθώς συνήθως ο Χάρος συνοδεύοταν από πολλές μικρές, συχνά φτερωτές φιγούρες (τις ψυχές των νεκρών) ή μορφές που τον περιμένουν στις όχθες του ποταμού.

Οι όχθες ενώνονται με μια γέφυρα, σύμβολο της σύνδεσης μεταξύ δύο κόσμων (των ζωντανών και των νεκρών), μεταξύ ουρανού και γης.

Το κύριο στοιχείο της σύνθεσης αυτού του πίνακα–ο γέρος που τραβά κουπί στη βάρκα–προέρχεται από τον διάσημο πίνακα του Άρλνολντ Μπέκλιν, Το νησί των νεκρών. Ο Μπέκλιν ήταν ένας από τους αγαπημένους ζωγράφους του Μ. Κ. Τσουρλιόνις, και όταν είδε τον πίνακα στη Λειψία το 1902 εξέφρασε την απογοήτευσή του: ο πίνακας βρισκόταν στην αρχή της έκθεσης και οι άλλες αίθουσες δεν είχαν να προσφέρουν κάτι αντάξιο του έργου του Μπέκλιν.

Παρουσιάζουμε το σημερινό έργο χάρη στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης Μ. Κ. Τσουρλιόνις.