Peter Paul Rubens
Γειά σας, γειά σας! Ώρα για έναν απροσδόκητο Ρούμπενς, που παρουσιάζουμε χάρη στο Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης. Απόλαυσέ τον! :)
Έχοντας αρχικά σχεδιάσει μια τοπιογραφία με κακοκαιρία ο Ρούμπενς διεύρυνε την σύνθεση κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του πίνακα και πρόσθεσε μυθικές και ανθρώπινες φιγούρες στο αρχικό τοπίο. Αυτό κρατά την φλαμανδική παράδοση, που σε αντίθεση με την ολλανδική σχεδόν πάντα διάνθιζε τις τοπιογραφίες με χριστιανικά ή μυθολογικά στοιχεία. Σε ένα δασικό μονοπάτι που ανηφορίζει ελαφρά από το κέντρο προς τα δεξιά, εμφανίζονται τέσσερις φιγούρες: δύο ηλικιωμένοι, που δύσκολα στηρίζονται στις μαγκούρες τους μαζί με δύο θεούς, έχοντας ξεφύγει από την καταιγίδα που μένεται ακόμη στο κέντρο του πίνακα. Είναι ο Φιλήμων και η Βαυκίς. Λίγο πριν την καταιγίδα, ήταν οι μόνοι που έδωσαν καταφύγιο, φαγητό και νερό στους θεούς που ταξίδευαν στη γη μεταμφιεσμένοι ως εξαντλημένοι ταξιδιώτες. Η τιμωρία της σκληροκαρδίας των άλλων ακολούθησε σύντομα–ο Δίας και ο Ερμής έδειξαν μόνο σ'αυτό το παντρεμένο ζευγάρι τον δρόμο πρός την ασφάλεια ενός λόφου εγκαίρως (Οβίδιος, Μεταμορφώσεις 8:620-720).
Στο πρώτο πλάνο απεικονίζονται δραματικά τα αποτελέσματα των δυνάμεων της φύσης: ένα αβοήθητο βόδι βρίσκεται παγιδευμένο σ' ένα σπασμένο δέντρο πάνω από τις καταρρακτώδεις πλημμύρες· στ'αριστερά, κοντά στο ουράνιο τόξο, τα ξεβρασμένα νεκρά σώματα μιας μητέρας και του παιδιού της· από πάνω τους ένας άντρας που είχε την τύχη να γλιτώσει κρέμεται σε ένα δέντρο που στέκεται ακόμα όρθιο. Η παρούσα Τοπιογραφία με τον Φιλήμωνα και την Βαυκίδα πιθανόν ζωγραφίστηκε εξολοκλήρου από τον ίδιο τον Ρούμπενς, χωρίς τους βοηθούς του εργαστηρίου του. Όπως οι περισσότερες από τις τοπιογραφίες του, δεν ήταν έργο κατά παραγγελία. Αυτό το θέμα είναι σπάνιο στη ζωγραφική: οι απεικονίσεις του μύθου από τον 16ο αιώνα έδειχναν κυρίως τον Φιλήμωνα και την Βαυκίδα να φιλοξενούν τους θεούς στο σπίτι τους.