امروز هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم در اروپاست، روزی که به نام «روز پیروزی» نیز شناخته میشود. در این روز، متفقین جنگ جهانی دوم تسلیمِ بدون قید و شرط نیروهای مسلح آلمان را رسماً پذیرفتند و این به معنای پایان رسمی تمام عملیاتهای نظامی آلمان بود. جنگ جهانی دوم (۱۹۳۹–۱۹۴۵) درگیری جهانی بود که طی آن بین ۷۰ تا ۸۵ میلیون نفر جان باختند، آماری که معادل حدود ۳ تا ۴ درصد از جمعیت جهان در آن زمان است. این آمار شامل تلفات نظامی و غیرنظامی میشود.
به گمان ما، امروز بیش از هر زمان دیگری یادآوری این جنگ اهمیت دارد. به همین مناسبت، عکس رنگی را منتشر میکنیم که در سال ۱۹۴۴ توسط «اِوا فاریاشِفسکا» گرفته شده است، نقاش و عکاس لهستانی که سرباز ارتش ملی (جنبش مقاومت اصلی در لهستانِ تحت اشغال آلمان) و عکاسِ تصاویر رنگی از قیام ورشو بود.
فاریاشفسکا در جریان قیام ورشو به عنوان افسر رابط خدمت میکرد و در بخشی کار میکرد که مسئول نجات میراث فرهنگی ملی در مناطق شهر قدیم و جدید بود، در حالی که ویرانیها را نیز با دوربین خود ثبت میکرد. او در ۲۸ اوت ۱۹۴۴، در ۲۴ سالگی، بر اثر جراحات وارده درگذشت.
در عکسهای او میتوانیم دنیای جهنمی جنگ را به چشم ببینیم. این مکان، بازار اصلی شهر قدیم ورشو است که به کلی نابود شد (همراه با ۸۵ درصد از شهر). هیچ انسانی در تصویر دیده نمیشود (حدود ۲۰۰ هزار نفر از ساکنان ورشو در سال ۱۹۴۴ کشته شدند). در میان این ویرانیها، مهمات منفجرنشدهای هم به چشم میخورد. اینجا دیگر چیزی نیست جز بیابانی پر از خرابه.
پینوشت: جنگها نه فقط شهرها، که مجموعههای هنری را نیز نابود میکنند. اینجا درباره ۱۰ شاهکار مهمی بخوانید که در جریان جنگ جهانی دوم از بین رفتند. و اینجا هم داستان «فهرست شیندلر هنرمندان» را ببینید—ماجرای «واریان فرای» و نجات هنرمندان از اروپای برافروخته.