آگریپینا و ژرمانیکوس

بین سال‌های ۱۶۰۰ تا ۱۶۰۸، استاد بزرگ باروک، پیتر پل روبنس، در ایتالیا زندگی و کار می‌کرد و در همانجا به مطالعه مجسمه‌سازی کلاسیک پرداخت. او جذب زیبایی ایده‌آل‌شده فرم‌های باستانی شد و اهمیت آن‌ها را به عنوان منابع تصویری برای به تصویر کشیدن تاریخ یونان و روم درک کرد. در دوران اقامتش در ایتالیا، روبنس تعداد زیادی طراحی از مجسمه‌های باستانی—چه مرمر و چه برنز، به صورت تمام‌رخ و برجسته—و همچنین مطالعاتی از جواهرات، مدال‌ها و کَموهای باستانی خلق کرد. این آثار برای او هم به عنوان مرجع و هم منبع الهام مادام‌العمر به شمار می‌رفتند.

یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های این نوع آثار، پرتره دو رخ آگریپینا (۱۴ قبل از میلاد–۳۳ بعد از میلاد)، نوه امپراتور آگوستوس، و همسرش ژرمانیکوس (متولد ۱۵ قبل از میلاد)، فرمانده نظامی برجسته در استان‌های گالیک و ژرمانیک امپراتوری روم است. این نقاشی که حدود سال ۱۶۱۴ کشیده شده، یادآور ظاهر کَموهای باستانی—موضوع، قالب و ظرافت آن—است، اما به سبک واقعی روبنس، شخصیت‌ها با زندگی و نشاط می‌تپند. او رنگ پوست روشن و عاجی آگریپینا را به آرامی در مقابل رنگ پوست سرخ‌تر ژرمانیکوس قرار می‌دهد و موی طلایی او را با ضربه‌های زنده و ریتمیک نور جان می‌بخشد.

هرچند ترکیب‌بندی از سنت نمایه‌های هم‌پوشان در سکه‌ها و کَموهای باستانی الهام گرفته، پرتره دوگانه روبنس بر اساس هیچ مدل خاص باستانی نیست. در بیشتر نمونه‌های کلاسیک، شخصیت مرد معمولاً در پیش‌زمینه قرار دارد، اما روبنس این قاعده را وارونه کرده و جایگاه برجسته‌ای به آگریپینا داده است. شواهد فنی نشان می‌دهد که او ابتدا قصد داشته فقط آگریپینا را نقاشی کند و بعداً صفحه را گسترش داده تا ژرمانیکوس را هم شامل شود. آگریپینا ارتباطات عمیقی با کلن داشت—به ویژه دفاع افسانه‌ای او از یک پل در سال ۱۴ میلادی که باعث نجات عقب‌نشینی نیروهای رومی شد. این شهر بعدها به افتخار دخترش، آگریپینا کوچکتر، «کلونیا آگریپیننسیس» (کلن) نام گرفت. احتمالاً روبنس این اثر را برای بزرگداشت میراث قهرمانانه آگریپینا خلق کرده و با پیشرفت ترکیب‌بندی، دستاوردهای همسرش را نیز ارج نهاده است.

پ.ن. روبنس یکی از مشهورترین هنرمندان تاریخ هنر است. اما چقدر درباره او می‌دونی؟ اینجا ۱۰ نکته مهم درباره پیتر پل روبنس رو ببین! برای اطلاعات بیشتر، مقالات زیر رو مطالعه کن.