Haarman, Petrus Gonsalvus by Onbekende Artiest - 1580 Schloss Ambras Haarman, Petrus Gonsalvus by Onbekende Artiest - 1580 Schloss Ambras

Haarman, Petrus Gonsalvus

olieverf op doek •
  • Onbekende Artiest Onbekende Artiest 1580

Vandaag presenteren wij onze Haarman met dank aan Schloss Ambras Innsbruck, een tak binnen het Kunsthistorisch Museum Wenen. 

De Ambraser Kunst- und Wunderkammer bevat een totaal aantal van drie portretten van harige mensen. Ze representateren een vader, zoon en dochter, wie allemaal hypertrichosis universalis congenita hebben: hun volledige lichaam is bedekt met haar. Sinds 1993 wordt deze genetische afwijking ook wel Ambras syndroom genoemd naar de portretten. Alleen de moeder van de kinderen, wiens portret ook in de kamer hangt, vertoont deze afwijking niet.

De Haarman kreeg veel aandacht door een mix van medische, wetenschappelijke, mytische en etno-geografische redenen. Pedro Gonzalez, de vader, was geboren rond 1550 op Tenerife en kwam als kind naar het hof van koning Hendrik II van Frankrijk (1547-1559), wie hem les gaf. Later werd hij geschonken aan de landvoogd van Nederland, Alexander Farnese, wie de familie naar Parma stuurde waar ze Alexander's zoon, hertog Ranuccio dienden.

De Ambras portretten zijn gemaakt rond 1580 in Munich en waren waarschijnlijk een cadeau van de lokale hertogen aan aartshertog Ferdinand II en dus aan het museum Ambras. Hierdoor heet het portret van de vader in 1621 Der Rauch man Zu Münichen (van het middehoog Duitse woord rûch, wat wild of harig betekent). Munich duid hier de herkomst van de schilderijen aan, niet die van de haarmensen, wie daar nooit waren. Er was veel vraag naar de schilderijen. De schilder werkende in Munich heeft waarschijnlijk nooit het model gezien, maar kon alleen de al bestaande tekeningen van de gezichten gebruiken. Dit verklaart ook waarom hij de handen zonder haar heeft afgebeeld, terwijl die normaal enorm behaard zijn. Er wordt ook gezegd dat hij de verslagen van de Canarische eilanden over de haarmensen heeft gebruikt. De inheemse mensen woonden daar volgens hedendaagse representaties in grotten, daarom vormen steen en holtes de achtergrond van de portretten.

Voor meer vreemde schilderijen kun je een kijkje nemen naar het artikel "These 5 weird portraits from Kunsthistorisches Museum will make you wonder" op DailyArt Magazine.