Het laatste oordeel

Op het rechterpaneel van Het laatste oordeel van Hiëronymus Bosch gaan de kwellingen van de zondaars verder in de hel, die ook wordt afgebeeld onderaan in het centrale paneel met Christus als Rechter van de Wereld. Bosch brengt de twee panelen samen door het gebruik van een donker landschap op de achtergrond, vol vlammen en vuur, en een benauwende sfeer die oordeel en ondergang oproept.

Bosch begint zijn verhaal op het linkerpaneel, het Paradijs-paneel, met de verbanning van Lucifer, en eindigt op het rechterpaneel, in de Hel. Zo vormen zijn schilderingen dit impressionante panorama, dat het bestaan in beeld brengt van de mens die wanhopig verstrengeld is in het leven als zondaar. In dit drieluik heeft Bosch een paneel toegewijd aan doodzonden gemaakt en niet een scène van het laatste oordeel, wat in die tijd iconografisch gebruikt zou worden.

Is er nog hoop voor redding en verlossing? Volgens dit schilderij is het antwoord van Hiëronymus Bosch - getekend door een diepgaand pessimisme over de mensheid - kort maar krachtig: nee!

Vergeet ook niet even een blik te werpen op het linkse en centrale paneel van het drieluik; dankzij de Academie van Schone Kunsten in Wenen kun je ze bekijken in ons archief. :) 

PS Houd jij evenveel van Bosch als wij? Neem dan hier een duik in de fascinerende wereld van de Tuin der lusten.