Ochtend in juni nabij Pontoise

Dit schilderij werd in 1874 gepresenteerd tijdens de legendarische eerste tentoonstelling van de impressionisten in het atelier van de fotograaf en schilder Nadar. Critici overtroffen elkaar in spottend gelach. Camille Pissarro's eenvoudige kunstwerk werd als een affront beschouwd: zijn onderwerp hield zich aan geen enkele 'klassieke' opvatting; objectiviteit maakte plaats voor het subjectieve gevoel van een zomerdag. Pissaro had geen nauwkeurige studies gemaakt en zijn schilderij niet in het atelier gecomponeerd volgens de conventionele regels. Het was in de buitenlucht gecreëerd, snel op het doek gezet en levendig geschilderd. Pissarro negeerde de wetten van het lineaire en kleurperspectief. In plaats daarvan liet hij de lijnen oplossen in het licht, transformeerde hij de werkelijkheid in harmonieus verspreide kleurvlakken en ontwikkelde hij kleurruimten. Critici konden daarom makkelijk beweren dat Pissarro's Ochtend in juni nabij Pontoise geen boven- of onderkant, en geen voor- of achtergrond had; vandaag erkennen we dat met een glimlach.

Een landweg snijdt door rijpende graanvelden. Terwijl de linkerhelft, verlevendigd met klaprozen, het pad volgt en in de diepte verdwijnt, zijn de velden aan de overzijde evenwijdig aan het beeldvlak weergegeven. Deze botsing van dichtbij en veraf geplaatste lagen in de ruimte wordt krachtig benadrukt in ritmische intervallen. De smalle horizon was belangrijk voor Pissarro. Hij verlevendigde de heuvels met een populier, een groepje boeren, een watertank, huizen, en kleine bomen. Vervagende tinten en iets bredere, vloeiende penseelstreken karakteriseren de in nevel gehulde heuvels en onderscheiden deze van de gedetailleerde voor- en achtergrond. De lucht neemt de helft van het beeld in beslag. De wolken verplaatsen zich in de diepte, zodat de kijker zich -net als Pissarro- helemaal in het schilderij waant. 

Deze balans tussen de verschillende onderdelen en de eenvoud van het geheel wekken de indruk van rust en harmonie. Er waren destijds ook vrienden van de impressionisten die hier, in tegenstelling tot het verontwaardigde publiek, wel gevoelig voor waren. In 1874, schreef de kunstcriticus Jules-Antoine Castagnary waarderend over het schilderij van Pissarro: "In zijn ochtend in juni moet men zonder meer de kracht prijzen waarmee hij de verschillende delen van het landschap rangschikt en het meesterlijke en harmonieuze evenwicht van het geheel." Pissarro wilde atmosferische stemmingswaarden vertalen in het schilderen. Het was zijn ambitie om de indruk van het landschap op een vroege zomerdag vast te leggen; dit zonovergoten landschap net buiten Parijs wordt de verbeelding van warmte zelf. 

Wij presenteren het werk van vandaag met dank aan Staatliche Kunsthalle Karlsruhe. 

Het Franse impressionisme is een van onze meest geliefde kunststromingen. Kijk welke prenten, notitieboekjes, en andere spullen we ervan hebben in onze DailyArt Shop!

PS Ben je een fan van het impressionisme? Hier vind je alles wat je moet weten over beroemde kunstenaars en schilderijen van deze kunststroming!