Diorama van een du, dansfeest op de plantage

Vandaag presenteren we een bijzonder voorwerp uit het Rijksmuseum in Amsterdam. Veel werken uit hun collectie hebben verband met het slavernijverleden. Vaak zul je die connectie niet op het eerste gezicht opmerken of pas nadat je het bijschrift van het museum hebt gelezen. Dit diorama (driedimensionaal model op ware grootte of als miniatuurmodel) is een voorbeeld van zo'n werk. In de danstent is een du gaande, een rollenspel met muziek en dans dat werd opgevoerd op plantages in Suriname, dat toentertijd een Nederlandse kolonie was. Zowel de spelers als de toeschouwers waren tot slaaf gemaakte mensen. De hoofdrol was voor de afrankeri, de verteller van het verhaal (de vrouw uiterst links). De man in het rode pak rechts staat symbool voor de koloniale machthebber. Tijdens de du konden de tot slaaf gemaakte mensen in hun eigen taal, Sranantongo, commentaar geven op dit gezag.

De maker van het diorama, Gerrit Schouten, was een Surinaamse kunstenaar. Hij was een zoon van de Nederlander Hendrik Schouten, die een hoge positie als gouvernementsambtenaar bekleedde, en de Surinaamse vrouw van kleur Suzanna Hanssen. Gerrit leerde zichzelf het vak van schilder. Schouten was de eerste creool die werkzaam was als professioneel kunstenaar. In 1835 schonk hij een schilderij van een vlinder aan Willem Frederik Hendrik, prins van Oranje-Nassau, tijdens diens bezoek aan Suriname. Later kreeg Gerrit een gouden medaille voor zijn artistieke oeuvre uitgereikt door het huis van Oranje.

PS Dit buitengewone diorama maakte deel uit van de baanbrekende tentoonstelling Slavernij in het Rijksmuseum.