De boommens by Hieronymus Bosch - 1500 - 27,7 x 21,1 cm Europeana De boommens by Hieronymus Bosch - 1500 - 27,7 x 21,1 cm Europeana

De boommens

pen op papier • 27,7 x 21,1 cm
  • Hieronymus Bosch - ca 1450 - 1516 Hieronymus Bosch 1500

De boommens, waarschijnlijk de beroemdste tekening van Hieronymus Bosch, toont een reusachtige hybride van een boom en een mens tegen de achtergrond van een landschap met planten, bomen, uilen en eenden. Het enige menselijke deel van de boommens is zijn zijwaarts gekeerde gezicht.

In de holle torso van het schepsel zien we een groep mensen, bijeen rond een tafel. Dit doet denken aan een tafereel in een herberg. De boommens staat op twee boten met een kruik en een ladder op zijn hoofd. Deze wankele constructie wordt bijeengehouden met enkele geknoopte touwen. De uil die op een van de boomtakken zit, de drinkkruik op het hoofd van het schepsel en de maan op de vlag zijn allemaal symbolen met een sterke negatieve betekenis.

Alle delen van het kunstwerk, inclusief de gedaante van de boommens en de omringende fauna en flora, zijn gedetailleerd uitgewerkt, van de stevige pennestreken van het hoofdmotief tot de fijnste streepjeslijnen aan de horizon. Uit dit alles blijkt de unieke tekenvaardigheid van Bosch. 

De combinatie van natuurlijk landschap en fantasiewereld is een kenmerkend voorbeeld van de artistieke stijl van Bosch. Er bestaan overigens zichtbare overeenkomsten met de boommens in de hel van De tuin der lusten.

We tonen het werk van vandaag met dank aan Europeana, een web portal dat is opgezet door de Europese Unie, waarin zich de gedigitaliseerde collecties van het cultureel erfgoed van ruim 3.000 instituties uit heel Europa bevinden. De boommens maakt deel uit van de collectie van het Albertina Museum in Wenen. :)

PS Wist je dat Bosch in de De tuin der lusten een partituur op een menselijke kont heeft afgebeeld? Luister hier naar een reconstructie van deze kontenmuziek. :D

PPS Vergeet niet het jaar 2023 te beginnen met onze DailyArt kalenders (en een agenda!) vol met kunst en geschiedkundige verhalen.