Mathis Gerung
Wetenschappelijke en stichtelijke bespiegelingen en allegorieën waren vaak een voedingsbodem voor moraliserende opvattingen over het leven, de mensheid en de toekomst van de wereld. Het schilderij van Mathis Gerung dat we vandaag presenteren illustreert het enthousiasme voor dit soort voorstellingen. De van vleugels voorziene Melancholie die hier wordt afgebeeld als een luie, nogal wellustige, enigszins verkwistende vrouw, is in vrijwel ieder opzicht tegengesteld aan het personage in Albrecht Dürers beroemde meesterwerk uit 1514. Ze zit midden in een weids werelds landschap, dat verdeeld is in kleine percelen. Er vinden toernooien plaats, mensen van diverse rangen en standen vermaken zich met dobbelspellen of in bordelen. Maar we zien ook boeren die hun land bewerken en arbeiders die in een mijn werken. De vier jaargetijden verschijnen op hetzelfde moment, oorlog en vrede bestaan naast elkaar en nieuwe half afgetimmerde gebouwen worden geplaatst naast instortende, vergane vestingwerken.
Dit alles en nog meer vindt plaats onder de invloed van de zon, de maan en mars, die aan de bovenste rand worden gepersonifieerd. Saturnus, de planeet die het melancholische temperament vertegenwoordigt en symbool staat voor de hang naar kennis, zien we in de gedaante van een meetkundige aan de onderkant van het schilderij. Zo illustreert het schilderij de totaliteit van het bestaan, de vergankelijkheid ervan en de ondergeschiktheid van de mens aan hogere, kosmische, metafysische machten.
We tonen het werken van vandaag met dank aan de Staatliche Kunsthalle Karlsruhe. :)