WIdzenie

W poprzednie Środowe Myśli o Sztuce sprawiły że zadumaliśmy się nad następującą perspektywą: czy Sztuka może zdefiniować sama siebie i istnieć samodzielnie i nie być określana przez zewnętrzne czynniki takie jak użyteczność, moralność czy przesłanie... To pragnienie wyzwolenia Sztuki od wszelkich ograniczeń, w XIX w. dało początek pojęciu “l'art pour l’art” - sztuki dla sztuki. Założenie początkowo uczynione przez Théophile'a Gautiera, mimo że sama idea została wstępnie sformułowana przez romantyków, takich jak Poe i Baudelaire'a - tłumacz i wielki miłośnik tego romantycznego pisarza - rozpowszechniła w kręgu europejskiej cyganerii ten ideał niezależności i samowystarczalności, tak doskonale sformułowany w samym haśle. Zatem kiedy kryzys moralny wyłonił się z rewolucji industrialnej a nowoczesne miejskie życie odnalazło moralną neutralność i brak uprzedzeń względem czegokolwiek, w najszerszym sensie stylistycznym - wtedy właśnie sztuka mogła podążyć za własnymi powodami i drażnić wywrotowością. Literacki paradygmat wkrótce porwał malarstwo i nie upłynęło wiele czasu zanim James McNeill Whistler (którego pamiętamy z poprzedniej środy) ogłosił: "Sztuka powinna być niezależna od wszelkich pułapek - i powinna być osobna" a nawet twierdził, że "powinna odwoływać się do artystycznego zmysłu wzroku i słuchu bez zanieczyszczenia emocjami, które są jej obce, takimi jak poświęcenie, litość, miłość, patriotyzm i temu podobne". Oscar Wilde początkowy przyjaciel, następnie rywal Whistlera, zwykle postrzegany jako apoteoza estetyki i dekadencji, również twierdził, że "Sztuka nigdy nie wyraża niczego poza samą sobą'. Ta perspektywa nadaje sztuce jej własny wymiar. Jak to wyjaśniał Wilde "nie ma czegoś takiego jak moralna lub niemoralna książka. Książki są dobrze albo źle napisane. To wszystko" -  jeśli potraktujemy "książki" bardzo szeroko, rozumiejąc przez to całą sztukę, zgodzilibyście się z takim twierdzeniem?

Artur Deus Dionisio