Mikalojus Konstantinas Čiurlionis
Dzisiaj jest nasza ostatnia niedziela z Europeana 280, wielojęzyczną kolekcją online milionów zdigitalizowanych przedmiotów z europejskich muzeów :( W tę niedzielę Zmartwychwstania prezentujemy dzieło litewskiego artysty, w którym od razu się zakochałem, gdy odkryłem jego prace na wystawie w zeszłym roku w Krakowie. Miłego dnia!
Mikalojus Konstantinas Čiurlionis (1875–1911), kompozytor, malarz, pisarz i fotograf, był (i nadal jest) postacią pionierską nie tylko w sztuce litewskiej, ale także w całej Europie. Čiurlionis żył i pracował na przełomie XX i XX wieku, kiedy powstawało tak wiele nowych ruchów w sztuce; w swoich pracach wyrażał idee i tematy, które wówczas (i do dzisiaj) ekscytowały ludzi, szukając odpowiedzi na często zadawane pytania dotyczące ludzkiej egzystencji. Oparta na ludowej mentalności twórczej, jego praca została wzbogacona o zainteresowanie różnymi teoriami filozoficznymi i religijnymi, które były popularnymi myślami w Europie z końca wieku. Sztuka Čiurlionisa obejmowała aspiracje osoby, narodu i epoki, mimo że torowała drogę do rozkwitu europejskiej sztuki abstrakcyjnej.
Čiurlionis namalował siedem sonat obrazowych, numerując je zamiast nazewnictwa (tytuły zostały dodane później). Ta seria prac może być powiązana z teorią synestezji i uosabiać oryginalne podejście do zagadnień łączenia muzyki i sztuki. Artysta zastosował do swoich obrazów zasady kompozycji muzycznej, które mają skojarzenia ze strukturą form muzycznych (takich jak sonata, fuga czy preludium). Łączył liczne motywy z rzeczywistości i przedstawiał różne poziomy przestrzenne i momenty w czasie, a także kontrastujące obrazy symboliczne w jednym systemie kompozycyjnym (cyklu) opartym na dynamice rytmu.
Sonata gwiazd. Allegro to artystyczna wizja kosmosu. W tej sonacie widz otrzymuje fantastyczne wielowarstwowe obrazy. Elementy kompozycyjne na obrazie ułożone są w złożony rytm różnych wariacji. Portretowanie trójwymiarowe nie wykorzystuje już perspektywy przestrzeni, zamiast tego wybierane są warstwy o różnym kryciu. Čiurlionis postrzega wszechświat jako wspaniałą polifoniczną symfonię przeplatających się kosmicznych mgieł, gwiazd i światła słonecznego. Fale tego oceanu kosmicznego - melodie - wirują i przeplatają się, tworząc bogatą, zdobioną i wspaniałą sieć przebitą ścieżką Drogi Mlecznej. Ruch w przestrzeni kosmicznej nie jest chaotyczny, ale rytmiczny i harmonijny. Porządek i harmonia Wszechświata symbolizuje jasna postać anioła stojącego na zwężającej się wieży światła.