Triumf Śmierci

Triumf śmierci Pietera Bruegla Starszego nie jest dla wrażliwych. Należy do najbardziej przerażających obrazów epoki, a mijające stulecia tylko wzmocniły jego straszliwą reputację. Do czasu powstania Okropności wojny Goyi (1810-20) w europejskiej sztuce nie było nic podobnego do tego brutalnego brueglowskiego przedstawienia piekła na ziemi. Jednopanelowe arcydzieło Bruegla ma ponure przesłanie: nie ma ucieczki przed zmorą wojny. W trawionym ogniem krajobrazie mężczyźni i kobiety próbują odeprzeć popleczników śmierci mieczem i włócznią, ale ich wysiłki są daremne, wysłannicy śmierci przewyższają ich liczebnie. Śmierć jest nie tylko nieunikniona i nieoszczędzająca żadnej warstwy społecznej  (nieodzowna nauka średniowiecznych i renesansowych artystów, niestrudzonych nauczaniem swoich odbiorców), ale śmierć jest również przewrotnie kreatywna. Róznorodność tortur, czekajacych na ludzi w czasie wojny nie ma końca. Ta halucynacja jest równie intensywna i pełna akcji jak u Boscha, ale bezwzględność śmierci nie pozostawia miejsca na ustępstwa.

Trudno powiedzieć, czy sceny w Triumfie śmierci są tylko wyobrażeniami, konwencjami opartymi na piekielnych wizjach wcześniejszych artystów, obserwacjami naocznych świadków wojennych okrucieństw, czy połączeniem tych trzech. Każdy cal Triumfu śmierci przedstawia chaos na ogromną skalę. Kościotrupy mordują setki ludzi, od chłopów po szlachtę, od dzieci po króla. Nikt nie umknie z rąk śmierci.  W tym obrazie wyraźny jest  wpływ duńskiego malarza Hieronymusa Bosha (który również malował demoniczne ilustracje śmierci i sił nadprzyrodzonych) na prace Bruegla.

Kliknij w obraz, aby zobaczyć go na pełnym ekranie i stuknij, aby go powiększyć - naprawdę warto!