Michelangelo
Pietà Rondanini to marmurowa rzeźba autorstwa Michała Anioła, nad którą pracował od lat 50. XVI wieku do śmierci w 1564 roku. Można ją obejrzeć w muzeum na zamku Sforzów w Mediolanie.
Ostateczna wersja rzeźby przedstawia Maryję płaczącą nad ciałem ukrzyżowanego Chrystusa. Temat ten Michał Anioł po raz pierwszy podjął w rzeźbie Pietà watykańska z 1499 roku. Podobnie jak jego późne rysunki ukrzyżowania i rzeźba Pietà Florencka, stworzona przez artystę celem umieszczenia we własnym grobie, Pieta Rondanini powstała w czasie wzrastającej u artysty świadomości własnej śmiertelności, a przy tym duchowości.
Pietę Rondanini Michał Anioł zaczął tworzyć jeszcze przed Pietą Florencką, chociaż z oryginalnego zamysłu rzeźby ostał się tylko kikut przy prawym ramieniu Chrystusa. Zwiewne, jakby elfie postaci Maryi i Chrystusa są odejściem od wyidealizowanych figur charakterystycznych dla wcześniejszej twórczości artysty, i przypominają bardziej postacie z rzeźb gotyckich niż renesansowych. Niektórzy twierdzą, że rzeźby nie należy uznawać za nieskończoną, lecz za będącą w ciągłym procesie tworzenia w zależności od miejsca, z którego widzi ją obserwujący.
Kiedy spojrzymy na rzeźbę z pewnej perspektywy, wydaje się ona przedstawić Jezusa podnoszącego Maryję na swoich plecach, a nie Maryję podnoszącą Jezusa. Według niektórych teorii, Michał Anioł chciał ten sposób pokazać, że duch Jezusa mógł być dla Maryi pocieszeniem w żałobie.