Eduard Charlemont
Imponujący i niewzruszony wysoki mężczyzna odziany w lśniące białe szaty stoi broniąc przejścia. W dłoni dzierży wąski miecz, będący niemalże przedłużeniem jego muskularnego ramienia. Z obrazu emanuje poczucie władzy i skrywanej intrygi. Co sprawia, że tak przykuwa uwagę? Oprócz tego, że postać jest prawie naturalnych wymiarów, uderzający jest także kontrast pomiędzy oszałamiającym ubraniem mężczyzny, a ciemniejszymi elementami obrazu: jego czarną skórą czy też zaciemnionym wnętrzem. Bogactwo detali – zagięć materiału, pasm nici, misternego złotego zdobienia na rączce i pochwie sztyletu – jest niesamowicie realistyczne i godne podziwu. Malowanie na gładkim drewnianym panelu zamiast na płótnie pozwoliło artyście stworzyć obraz pozbawiony widocznych pociągnięć pędzla oraz umożliwiło oddanie najróżniejszych faktur czy detali najwierniej jak to możliwe.
Kto stworzył to niesamowite dzieło? Co zaskakujące, był to Eduard Charlemont, praktycznie nieznany malarz z Wiednia. Jako nastolatek pobierał u ojca lekcje tworzenia miniaturowych portretów. W kolejnych latach podróżował po całej Europie w celu doskonalenia swych umiejętności, aby w końcu osiedlić się na 30 lat we Francji. Większość obrazów Charlemonta to portrety, europejskie wnętrza oraz obrazy naścienne – dzieła tak różne od Wodza Maurów. Jednakże w dziewiętnastowiecznej Europie panowała fascynacja światem wschodu, pojmowanym jako połączenie Afryki Północnej, Bliskiego Wschodu oraz Azji Zachodniej. W rezultacie stworzonych zostało wiele tak zwaych orientalistycznych malowideł, które jednak w przeciwieństwie do tego, prezentowanego przez nas dzisiaj – przedstawiały kipiące erotyką sceny z haremów.
Charlemont wystawił swe dzieło w Salonie Paryskim w 1878 roku pod tytułem Strażnik Seraglio, co wskazuje na posadę mężczyzny jako obrońcy komnat kobiet w muzułmańskich pałacach. Zdobione ściany i łuki wnętrza zainspirowane były Alhambrą, mauretańską fortecą i pałacem zbudowanym pomiędzy XIII i XIV wiekiem w południowej Hiszpanii. Nabyty w 1892 roku obraz znany był pod nazwą Strażnik Alhambry. Swą obecną nazwę otrzymał dwie dekady później. Co typowe dla malowideł orientalistycznych, Wódz Maurów przedstawia scenę reżyserowaną, z mężczyzną w kostiumie – rozczarowujący fakt, który jednak nie odbiera obrazowi jego spektakularności.
– Martina Keogan
P.S. Europejska fascynacja Wschodem widoczna jest także w Orientalizmie Eugène'a Delacroix.