Agnes Denes
„Moje dzieło jest kompozycją, procesem, miejscem, polem zboża, matematycznym lasem, łagodnym rozwiązaniem problemu, naturą wyrażaną poprzez ludzką inteligencję, filozofią w ziemi” - to słowa Agnes Denes o swojej pracy.
Denes uważa się za prekursorkę sztuki ekologicznej, a jej liczne działania w przestrzeni publicznej koncentrują się na próbach poszerzania świadomości ekologicznej w środowiskach, na które ogromny wpływ mają ludzie, takich jak miasta czy obszary industrialne i postindustrialne. W dziełach tworzonych od lat 60. XX wieku Agnes Denes wykorzystuje wiedzę interdyscyplinarną, łącząc dynamikę procesów naturalnych i organizację społeczeństw. Jedno z jej najbardziej znanych działań nosi nazwę Pola pszenicy - konfrontacja: wysypisko Battery Park z 1982 roku; doprowadziło ono do oczyszczenia wysypiska na dolnym Manhattanie i zasiania dwóch hektarów pszenicy w tym właśnie miejscu. Ziemię przywiozło dwieście ciężarówek, a 285 bruzd zostało wykopanych ręcznie. Zakończeniem czteromiesięcznej próby były sierpniowe żniwa, które zapewniły 500 kilogramów mąki ze zboża, trafiając następnie do 28 miast na całym świecie w ramach wystawy The International Art Show for the End of World Hunger, zorganizowanej przez Minnesota Museum of Art. Co ważne, miejsce, gdzie artystka obsiała pole znajdowało się między Wall Street i World Trade Center, naprzeciw Statui Wolności.
Połączenie żyznej gleby i rosnącej na niej pszenicy - archetypowego symbolu dobrobytu - z symbolami globalizacji i ekonomii opartej na spekulacjach finansowych stanowi konfrontację rozbieżnych sposobów myślenia o pomyślności. Denes podkreśla, że jej działania miały na celu zwrócenie uwagi na nasze niewłaściwe priorytety pod względem globalnej ekonomii i na bankierów z Wall Street, którzy dbają tylko o zyski, przyczyniając się do długu klimatycznego i nierówności jako efektu ubocznego systemu ekonomicznego. Po zakończeniu projektu ziemia została przeznaczona na budowę luksusowego kompleksu apartamentów.
Dzieło to prezentujemy dzięki Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Jest ono częścią wystawy Wiek półcienia. Sztuka w czasach planetarnej zmiany, na której zaprezentowano prace artystyczne z ostatnich pięciu dekad, opartych na obserwacjach i wizualizacjach zmian zachodzących na Ziemi.
P.S. Inna artystka, Sigalit Landau wykorzystuje jeden szczególny zasób naturalny – Morze Martwe – do tworzenia swojej wyjątkowej sztuki, a jej wspaniałe rezultaty możecie zobaczyć tutaj!