Louis Bouquet after Jacques Barraband
Czy to możliwe, żeby szara papuga zaprzeczała swojej nazwie i była tak bardzo czerwona? Czy to jasne ubarwienie jest czystą fantazją autora, który został oskarżony o sfabrykowanie co najmniej 20 nieistniejących gatunków ptaków?
W pierwszych latach XIX wieku François Levaillant (1753–1824), słynny ornitolog działający w kręgu cesarza Napoleona, pracował z ilustratorem Jacquesem Barrabandem (1767?–1809) w celu stworzenia monumentalnych atlasów historii naturalnej, uznawanych za jedne z najwspanialszych pod względem wartości artystycznej. Powstały setki akwareli, które zostały następnie skopiowane pracochłonną i rzadką techniką grawerowania w kolorze. Najpierw na pojedynczą miedzianą płytę nakładano kolorowe tusze, a następnie obraz był drukowany na papierze. Uzyskane subtelne odcienie poddawano ostatecznemu retuszowi za pomocą farb akwarelowych lub gwaszu. Hiperrealizm i przepych tych naukowych arkuszy wskazuje na ich inne zastosowanie. Przeznaczone były dla bogatych ofiarodawców lub finansowane przez potężnych mecenasów, aby zademonstrować ich bogactwo i rozległe wpływy geopolityczne.
Spędziwszy młodość w Gujanie Holenderskiej (Surinamie) i wiele podróżując po Afryce, Levaillant obserwował z bliska zachowanie egzotycznych ptaków, sporządzał ich szczegółowe opisy i zbierał eksponaty. Mimo że czasami łączył cechy różnych gatunków na jednym obrazie, niektóre afrykańskie papugi szare naprawdę mają tak wiele czerwonych piór!
Obecnie okazy takie jak ten nazywane są papugami o czerwonym faktorze. Ich ubarwienie spowodowane jest naturalnie występującą mutacją genetyczną, którą hodowcy od dawna starają się wzmocnić. Przyjrzyjcie się obrazowi bliżej. Zauważcie, że grawerzy wykorzystali czerwony - nie czarny - tusz, aby narysować kontur kolorowego upierzenia. Ciemne kontury zniszczyłyby uderzający efekt jaskrawej czerwieni.
Tę i inne grafiki z atlasów historii naturalnej można podziwiać na wystawie Rośliny i zwierzęta w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w Warszawie. : )
P.S. Zobaczcie tutaj zachwycającą sztukę botaniczą Barbary Reginy Dietzsch.