Pożar

Czas na coś zaskakującego!

Obraz Davida Alfaro Siqueirosa przedstawiający falującą chmurę dymu został namalowany pod koniec 1939 r. na potrzeby jednoosobowej wystawy, która została otwarta 2 stycznia 1940 r. w galerii Pierre'a Matisse'a w Nowym Jorku. Pożar był jednym z sześciu mniejszych pejzaży wykonanych na papierze. Choć tematyka prac Siqueirosa (głównie pejzaże i studia postaci) była nieco konwencjonalna, wszystkie 17 prac na nowojorskiej wystawie, w tym Pożar, powstało przy użyciu innowacyjnych narzędzi i materiałów, które artysta uważał za niezbędne do tworzenia nowoczesnej, rewolucyjnej sztuki. Siqueiros używał aerografu i szablonów, a jego wybranym medium była piroksylina, lakier znany również pod nazwą handlową Duco. Po wyschnięciu piroksylina staje się błyszcząca i nieelastyczna, i o ile nie stanowiło to problemu dla większych prac wykonanych na płycie kompozytowej, o tyle mniejsze obrazy na papierze były bardziej kruche. Na powierzchni Pożaru można dziś dostrzec drobne pęknięcia (praca została później ponownie zamontowana na gumowym podkładzie).

Podkreślona na tle czystego, błękitnego nieba, utrzymana w chłodnych szarościach chmura groźnie porusza się w kierunku widza. Niskie wzgórza na pierwszym planie ustępują miejsca płaskiemu horyzontowi, który może przedstawiać odbijającą się powierzchnię oceanu. Aerograf genialnie odtwarza abstrakcyjną fakturę chmury: napowietrzona farba jest tu dosłownie użyta do przedstawienia ulotnego, poruszającego się dymu. Było to jednak coś więcej niż zwykły formalny zabieg. Obraz odzwierciedla postępy faszyzmu w Europie i Azji, choć raczej poprzez elegancką metaforę niż dydaktyczny pamflet. W istocie miał przypominać o zniszczeniach hiszpańskiej wojny domowej, nazistowskim blitzkriegu i japońskiej ekspansji w Chinach.

Dzisiejsze dzieło prezentujemy dzięki Museo Colección Blaisten.

P.S. Do czego przydaje się wojna? Do niczego! Poznajcie z nami historię sztuki protestu, która sprzeciwiała się ludzkiej przemocy.

P.P.S. W tych ostatnich dniach lutego nie zapomnijcie sprawdzić naszych wyjątkowych i pięknych kalendarzy na rok 2023, dostępnych teraz z rabatem -40%!