Anthony van Dyck
İçerisinde cüce, maymun, portakal ağacı ve kraliçe barındıran bir resim ile karşılaşmak çok sık yaşanılan bir durum olmasa gerek fakat Anthony Van Dyck (1559-1641) bunu ‘’Sör Jeffrey Hudson ile birlikte Kraliçe Henrietta Maria’’ adlı eserinde gerçekleştirmeyi başarmıştır. Henrietta Maria, Floransalı kraliçe Maria Medici’nin ve Fransa kralı IV. Henry’nin en genç kızlarıdır. 1625 yılında İngiltere kralı I. Charles ile evlenir ve İngiltere kraliçesi olur.
Kral Charles için saray ressamı olarak işe alınan Van Dyck, klasik ama havalı bir kibirlilikle izleyicilere üsten üsten bakan aşırı uzun ve ihtişamlı figürler içeren büyük boyutlardaki portreleriyle bilinir. Van Dyck, sanat tarihine büyük katkıları olan Rubens’den ve Titian’dan etkilenen oldukça başarılı bir Flaman barok sanatçısıydı. Kendisi aynı zamanda bugün erkeklerin hala bırakmakta olduğu keçi sakalı ve bıyıktan oluşan ikili kombinasyonun da yaratıcısı olarak bilinir. ‘’Sör Jeffrey Hudson ile birlikte Kraliçe Henrietta Maria’’ adlı portre çalışması, ona şöhreti getiren saray tablolarının başında gelir.
Bu portrede Henrietta’nın mavi saten elbisenin kıvrımlarında, dantel yakasında ve Sör Jeffrey Hudson’ın giydiği kırmızı kadife kumaşta göz kamaştırıcı detaylar görmekteyiz. Genç yaşta kraliçeye verilen cüce Hudson, gereğinden fazla olan sadakatiyle birlikte kraliçenin en çok güvendiği danışmanlarından biri olmuştur. Hayvanları çok seven Henrietta, sevgili maymunu Pug da dahil -ki tabloda kraliçe nazikçe elini üstüne koyduğu esnada Sör Jeffrey’nin kolunda otururken resmedilmiştir- birçok hayvanın barındığı bir hayvanat bahçesine sahipti. Sanatçı, yüksekliği abartmak için tabloda yivli bir sütun kullanırken pahalı altın kumaş görseli de figüranın asil duruşuna vurgu yapmaktadır. Henrietta’nın arkasında duran portakal ağacı ise kraliçenin Floransa kökenlerine bağlı olduğunun görsel bir ifadesidir.
Van Dyck’in bu portrede sanatsal anlamda pohpohlayarak kraliçeyi oldukça idealize ettiği söylenir ki bu durum kraliçenin hoşuna gitmiş olup Dyck’in kraliyet sarayında daha da popüler hale gelmesine sebep olmuştur.
- Heidi Werber