Mavi Elbise ile kendi portresi

Bu Else Berg’in (1877-1942) otoportresi. Olağandışı ve tanrısal özellikler gösteren bu tablo gerçekten muhteşem. Berg, bu eserinde esin kaynağını imgeler, aura ve tüy gibi fırça darbeleri ile ifade etmiş. Kendisini kuşlar, kırmızı bir üçgen ve güneş ile çevrelenmiş bir şekilde sandalyede otururken resmetmiş. Piet Mondrian’ın, insanoğlunun ruhsal uyanışını anlatan üç parçalı Evrim tablosuna benziyor. Berg, kendisini resmin merkezine yerleştirerek, aynı zamanda bu uyanışın da merkezine yerleştirmiş. Mavi elbise ve kafasının çevresindeki hale, Bakire Meryem’e atıfta bulunuyor. O dönemde kendisinin Meryem’i konu alan fazlaca eseri var. 1916 ve 1920 arasını kapsayan dönemde, Berg’in eserlerinde ruhsal ve dinsel motifler ağırlıkta. Bunda dönemdeki Dünya Savaşı, sosyalizm ve sanayileşme etkili olsa gerek.

Alman Yahudisi olan Else Berg, yukarı Silesia’daki Ratibor kasabasında doğdu.1909 yılında kuzeni ve gelecekteki kocası, Felemenk Yahudisi ressam Samuel Schwarz, ile birlikte modern sanattaki son gelişmeleri görmek için Paris’e gittiler. Seyahat, Berg’in o zamana kadar sembolik ve gerçekçi olan tarzını oldukça değiştirdi. Artık modern tarzda, daha geniş bir yelpazede işler ortaya koyuyordu. Bunları kendi tarzı ile birleştiriyordu. 1910 yılına gelindiğinde, Berg ve Schwarz temelli olarak Amsterdam’a yerleştiler ve Avrupa’nın diğer şehirlerine birçok sanat gezisi düzenlediler. 1920 yılında evlendiler. O zamandan, 1942 senesinde ölüm ayırıncaya dek beraber yaşadılar. Bu süreçte, Berg’in çalışmalarında, Parisli modernistlerle özdeşleşen soyut ve gerçeküstücü eğilimler ağır bastı.

İkinci Dünya Savaşı sırasında, Yahudilerin eserlerini sergilemeleri yasaktı. Berg ve Schwarz, savaşın başlarında önlem olarak, sanat eserlerinin birçoğunu arkadaşları yardımıyla sakladılar. Ancak kendileri, saklanmaya ve zorunlu olan sarı yıldızı takmaya karşı çıktılar. 12 Kasım 1942’de evlerinden alınarak Westerbork kampına yollandılar. Dört gün sonra da Auschwitz kampına gönderilen çift vardıkları aynı gün, 19 kasım’da öldürüldüler.

Auschwitz, 1.1 milyon insanın öldürüldüğü en büyük Nazi toplama ve katliam kampı, Kızıl Ordu tarafından 27 Ocak 1945 senesinde kurtarıldı. Bugün Dünya Soykırım Hatırlama Günü.