Josip Vaništa
Dün Manet’in doğum günüydü. Çek Çağdaş Sanat Müzesi’nin katkılarıyla sizlere bugün, Manet’e hürmeten, bu çağdaş sanat eserini sunuyoruz. Josip Vaništa (Karlovac, 1924), neo-avangart hareketinin son aktif temsilcilerinden; aynı zamanda, çağdaş çek sanatının esrarengiz kişiliklerinden biri. Galeri sahipleri ve eleştirmenler tarafından, uluslararası çerçevede, kavramsal sanatın öncü temsilcilerinden biri olarak görülüyor. Özellikle simgeleşmiş olan Gorgona Sanat grubunda (1961 - 1966) ortaya koyduğu çalışmalar bu düşüncenin oluşmasında oldukça etkili. O dönemdeki hakim düşünce olan sanatta radikalizm, dönemin sanatçılarını teorik ve geleneksel kuralların dışına çıkmaya çağırıyordu.
Manet’ten yaklaşık 100 yıl sonra Josip Vaništa, Zagreb’de bir çerçeve dükkanı olan Schira Galerisi G stüdyosunun vitrininde, Manet’in anısına olan eserini sergiledi. Eser, çevrenin ve sistemin acımasızlığına karşı protesto niteliği taşırken; medeni burjuva sınıfı standartları ile alay edip; aynı zamanda çürümüş geleneklere de işaret ediyor.
Josip Vaništa, gereken malzemeler için Zagreb gazetesine ilan verdi. İhtiyacı olan malzemeler: işlemeli bir sandalye, silindir şapka ve bastondu. Malzemeler üzerinde yaptığı tek değişiklik ise bastonlar üzerindeydi. Bu onun kalitesini ve eğitimini bizlere gösteriyor. Bastonların iki ucunu birbirine yapıştırarak, onları artık işe yaramayan tuhaf bir nesne haline getirdi. 60’ların ve sosyalizmin etkisini hesaba katarsak, oradaki şapkanın da asla birinin kafasında duramayacağı yani işlevsizliği görülür.