Bilinmeyen Sanatçı
31 Ağustos 1944 tarihinde Almanlar Nowe Miasto (Yeni Şehir) kentini bombalamıştır. Bu bombalardan bir tanesi St. Kazimierz Kilisesi’nin kubbesini yerle bir etmiş, içerisine sığınan insanlara da mezar olmuştur. Harap olmuş parçalar arasında III. Jan Sobieski’nin (1629-1696) oğlu olan Konstanty Sobieski’nin (1680–1726) eşi Maria Józefa Sobieska’nın (1685–1761) mezarı vardı. Ağlayan Çocuğun Başı, mezarın koruma altında olan parçalarından biriydi.
Maria Józefa, prensin etrafındaki insanların özellikle de Kraliçe Maria Kazimiera’nın olumsuz tavırlarına rağmen prensle evlenmiştir. Böyle bir karşıtlıktan dolayı düğünleri 1708 yılında ailenin haberi olmadan yapılmıştır. Düğünden sadece birkaç hafta sonra Konstanty karısını terk etmiş ve evliliği geçersiz kılmanın yollarını aramıştır. Dava çok uzun yıllar sürmüş olup en sonunda çiftin uzlaşmasıyla sonuca ulaşmıştır, fakat Konstanty bundan sadece bir yıl sonra 1726 yılında ölmüştür. Bir dul olarak Maria, kendisine kocasından kalan Sobieski mal varlıklarını idare etmiştir. Yaşamının sol yıllarında bu mal varlıklarını yeğeni Teodor Wessel’e satmış, sonrasında Varşova’daki 1761 yılında öldüğü yer olan Sisters of Perpetual Adoration of the Blessed Sacrament adlı manastıra yerleşmiştir.
Kraliyet ailesiyle olan bağlarından dolayı mezarının dekore edilmesinde hanedanlık armaları önemli bir rol oynamıştır- Yazıtlı mermer taban, iki arma ile taçlandırılmıştır: Bunlar Sobieski hanedanlığından Janina ve Wessel hanedanlığından Rogala armalarıdır. Onların üzerinde ise madalyonun içinde Maria Józefa’nın resmi ve her iki kenarında da çocuk melek bulunmaktaydı. Rönesans döneminde popüler hale gelen bu dekoratif parçalar, eğlence ve aşk gibi temalara gönderme yapan alegorik ve mitolojik kompozisyonlarda sık sık kullanılırdı. Dini sanat anlayışında farklı anlamlarıyla çeşitli sembolik motiflere atıfta bulunurlardı. Mezarın üzerinde bulunan çocuk meleklerden bir tanesi sağ eliyle gözyaşlarını silmek için kullandığı bir mendil tutarken sol eliyle de aşağı tarafa yönelttiği hayatın fani olduğunun sembolü olan sönmüş bir meşaleyi tutmaktadır. Çocuk melek başı Müze’nin koleksiyonunda bulunabilir.
Bugünün şaheserini sizlere Museum of Warsaw sayesinde sunmaktayız. Bu parça, 1945 senesinin ocak ayına kadar binaların neredeyse %90’ının tamamen yerle bir olduğu 2. Dünya Savaşı’nda şehrimin başına neler geldiğinin acıklı bir kanıtıdır.
Not: ‘’Savaş, neye yarar? Kesinlikle hiçbir şeye!’’ Protesto sanat hikayesini okumak için tıklayabilirsiniz.