Pollice verso

Το Pollice Verso (λατινικά: με γυρισμένο αντίχειρα) είναι ένας πίνακας με την ομώνυμη ρωμαϊκή χειρονομία προς τους νικητές μονομάχους. Η χειρονομία στον πίνακα δίνεται από τις Εστιάδες στον νικητή σεκούτωρα (secutor – είδος μονομάχου), περιμένοντας την απόφαση για τον ηττημένο ρετιάριο (retiarius) στο Κολοσσαίο. Ο πίνακας ενέπνευσε την ταινία του 2000 Μονομάχος, όπου ο Κόμμοδος απλώνει τον υψωμένο αντίχειρα για να γλιτώσει τον Μάξιμο. Εκτός από τους μονομάχους και τις Εστιάδες, ο πίνακας δείχνει τον αυτοκράτορα στο θεωρείο του. Ο Ζερόμ (Jean-Léon Gérôme) χρησιμοποίησε σκόπιμα το φως και την προοπτική για να απεικονίσει ορισμένα χαρακτηριστικά. Το μείγμα ηδονοβλεψίας και αίσθησης ηθικής ανωτερότητας είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του 19ου αιώνα. Η απεικόνιση της αρχιτεκτονικής του Κολοσσαίου από τον Ζερόμ βασίζεται σε ακριβή σχέδια και η πανοπλία που φορούν οι μονομάχοι ακολουθεί το σχέδιο εκείνων που βρέθηκαν στην Πομπηία. Ο Ζερόμ συμβουλεύτηκε επίσης γραπτές πηγές για να διατηρήσει την αρχαιολογική ακρίβεια. Ορισμένα εγχειρίδια Λατινικών χρησιμοποίησαν το Pollice Verso για να απεικονίσουν τα ρωμαϊκά έθιμα. Οι παραγωγοί του Μονομάχου έδειξαν στον Ridley Scott μια αναπαραγωγή του Pollice Verso πριν διαβάσει το σενάριο της ταινίας. «Αυτή η εικόνα μου μίλησε για τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία σε όλη τη δόξα και την κακία της. Ήξερα αμέσως ότι είχα κολλήσει», δήλωσε ο Σκοτ. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι η πανοπλία του σεκούτωρα δεν απεικονιζόταν με ακρίβεια.