Στο ποτάμι

Για τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες, τις Δευτέρες θα παρουσιάζουμε αριστουργήματα από το μουσείο Φλόρενς Γκρίσβολντ που στεγάζεται το σπίτι της Φλόρενς Γκρίσβολντ, που ήταν το κέντρο της καλλιτεχνικής αποικίας Όλντ Λάιμ, ο κύριος τόπος ανάπτυξης του αμερικανικού ιμπρεσιονισμού. Απολαύστε τα! :) Αν και το Μουσείο Φλόρενς Γκρίσβολντ έχει στην κατοχή του τη μεγαλύτερη δημόσια συλλογή έργων του Γουίλαρντ Λ. Μέτκαλφ, δεν είχαμε κανέναν πίνακα ζωγραφικής του καλλιτέχνη από το Ζιβερνύ μέχρι τώρα. Ο Μέτκαλφ ήταν ένας από τους πρώτους Αμερικανούς καλλιτέχνες που επισκέφτηκε το γαλλικό χωριό, όπου ήταν το σπίτι του Κλοντ Μονέ και μια νεοσύστατη αποικία τέχνης που δημιουργήθηκε από μια διεθνή ομάδα ιμπρεσιονιστών. Η συλλογή από δείγματα φυσικής ιστορίας του Mέτκαλφ, που αποτελεί μέρος της συλλογής του Μουσείου Φλόρενς Γκρίσβολντ, περιλαμβάνει αυγά πουλιών που συγκεντρώθηκαν στο Ζιβερνύ τον Μάιο του 1885, καθιερώνοντας την παρουσία του καλλιτέχνη εκεί πριν από οποιονδήποτε άλλο βορειοαμερικανό ζωγράφο. Σύντομα γνώρισε τον Μονέ και μάλιστα δίδαξε τον γιο και τον θετό γιο του καλλιτέχνη  βοτανική και ορνιθολογία. Ο Μέτκαλφ θα επισκεπτόταν το Ζιβερνύ για τα επόμενα καλοκαίρια, μέχρι την επιστροφή του στην Αμερική το 1888. Φιλοτέχνησε μια σειρά από πίνακες του ποταμού Επτ του Ζιβερνύ το 1887, δείγματα των οποίων έχουμε δανειστεί για προηγούμενες εκθέσεις από ιδρύματα όπως το Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου του Κεντάκι και το Ίδρυμα Τέρρα για την Αμερικανική Τέχνη. Οι πίνακες που φιλοτέχνησε ο Μέτκαλφ στην υπαιθρο του Ζιβερνύ έχουν πλούσιους χρωματισμούς και μια πιο έντονη αντίθεση φωτός και σκιάς από ό,τι στα προηγούμενα έργα του. Ο πίνακας με τίτλο Στο ποτάμι παρουσιάζει αυτήν την ίδια πλούσια παλέτα των τοπίων του Μπαρμπιζόν, καθώς και τον υψηλό ορίζοντα, την απότομη περικοπή και τις διαγώνιες γραμμές που δανείστηκαν οι ιμπρεσιονιστές από τη φωτογραφία και τα γιαπωνέζικα χαρακτικά [για να παραφράσουμε το  Ζιβερνύ (1887), στη Νύχτα του Μαΐου: Ο Γουίλαρντ Μέτκαλφ στο Όλντ Λάιμ (136)]. Αλλά σε αντίθεση με τις περισσότερες από τις εικόνες του Επτ, ο πίνακας Στο ποτάμι περιλαμβάνει μια ανθρώπινη μορφή, αυτή ενός ψαρά που ισορροπεί μια παγίδα σε μια μικρή βάρκα. Η εξέχουσα θέση της μορφής απηχεί τα προηγούμενα γαλλικά έργα του Μέτκαλφ -τόσο τους πίνακες όσο και τις εικονογραφήσεις σε περιοδικά- στα οποία οι άνθρωποι εμφανίζονται σε περίοπτη θέση, καθώς και τα έργα καλλιτεχνών όπως ο Ζιλ Μπαστιέν Λεπάζ που έδωσαν εξέχουσα θέση σε άνδρες και γυναίκες της υπαίθρου στα έργα τους. Στη συλλογή του Μουσείου Φλόρενς Γκρίσβολντ, το έργο Στο ποτάμι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, καλύπτοντας ένα κενό στα έργα του Μέτκαλφ που έχουμε. Όχι μόνο θα αντιπροσώπευε τη γαλλική περίοδο του καλλιτέχνη, αλλά θα χρησίμευε επίσης ως παράδειγμα των στιλιστικών και συνθετικών στοιχείων με οποία εξελισσόταν καθώς ασπαζόταν τον ιμπρεσιονισμό στο Όλντ Λάιμ. Ένας πίνακας της συλλογής μας, Άνθη κρανιάς(1906), αντιπροσωπεύει τη συνεχιζόμενη γαλλική επιρροή στο έργο του Μέτκαλφ μέσω της ενσωμάτωσής των γυναικείων μορφών στο έργο του. Αν και συχνά αναφέρουμε ότι τα Άνθη κρανιάς περιλαμβάνουν φιγούρες αγροτών, όπως οι ευρωπαϊκοί πίνακες του Μέτκαλφ και πίνακες άλλων Αμερικανών καλλιτεχνών που εργάζονται στη Γαλλία, δεν έχουμε έργο στη συλλογή που να απεικονίζει αυτό το γεγονός, όπως ο πίνακας Στο ποτάμι. Ομοίως, στις συζητήσεις μας για το Κάλμια, τονίζουμε τον βαθμό στον οποίο ο πίνακας καταδεικνύει τη στροφή του Μέτκαλφ από το στυλ Μπαρμπιζόν που δούλευε στο Ζιβερνύ (φαίνεται στα απαλά μπλε και πράσινα του φόντου) προς μια πλήρη αποδοχή του ιμπρεσιονισμού ( φανερή στην έντονη πινελιά και την τεχνική ιμπάστο που χρησιμοποιεί στο θάμνο δάφνης). Δεν θα ήταν υπέροχο να επισημάνουμε αυτό το σημείο οπτικά αντιπαραθέτοντας τον πίνακα Στο ποτάμι με το Κάλμια, μια σκηνή του ποταμού Λιουτέναντ του Όλντ Λάιμ που μοιάζει με τον Επτ;