Punu or Lumbo peoples (?), Ngounié River area, Gabon
Για τις επόμενες τρεις Δευτέρες, έχουμε την τιμή να παρουσιάσουμε έργα από τη συλλογή του Μουσείου Τέχνης του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα. Σήμερα, μοιραζόμαστε μαζί σας κάτι ξεχωριστό - ένα μουσικό όργανο. Αυτό δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ στο DailyArt. Ελπίζουμε να σας αρέσει.
Σε αντίθεση με πολλά αφρικανικά μουσικά όργανα που είναι συχνά σχετικά τραχιά στο φινίρισμα, αυτό εδώ είναι η επιτομή του ραφιναρίσματος, με χάρη και λεπτότητα, που είναι αξεπέραστες στο είδος του. Το σώμα του οργάνου και οι ράβδοι ιτιάς στις οποίες είναι στερεωμένες οι χορδές είναι λεία και δεν φέρουν ίχνη λαξευτικών εργαλείων. Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι το εξαίσια σκαλισμένο κεφάλι που έχει γαλήνιο πρόσωπο και μια κομψή κόμμωση που είναι παρόμοιο με τις μάσκες της περιοχής. Όπως και οι μάσκες, αυτό το κεφάλι έχει λεπτά χαρακτηριστικά που απεικονίζουν μια εξιδανικευμένη γυναικεία ομορφιά: στρογγυλεμένο μέτωπο, αψιδωτά φρύδια, μάτια σε σχήμα κόκκου καφέ, μικρή μύτη, γεμάτα χείλη, και μικρό, μυτερό πηγούνι. Η ανάλυση του χρώματος του προσώπου δείχνει ίχνη καολίνη, ενός λεπτού, λευκού πηλού που χρησιμοποιούνταν ως χρωστική ουσία για τις μάσκες προσώπου σε όλη την υποσαχάρια Αφρική. Οι μάσκες με τα λευκά πρόσωπα της περιοχής συνδέονταν αρχικά με νεκρικές γιορτές· θεωρούνταν ότι ενσάρκωναν τα πνεύματα των νεκρών. Δεν γνωρίζουμε αν το κεφάλι σε αυτό το όργανο έχει σημασία πέρα από το προσθέτει στην ομορφιά του οργάνου, στην αξία του (η επιδέξια σμίλευση σίγουρα θα είχε αυξημένο κόστος), και, κατ' επέκταση, στο κύρος του. Συχνά αποκαλούμενο ως άρπα, αυτό το όργανο είναι στην πραγματικότητα ένα πλούριαρκ (pluriarc) ή ένα λαούτο με δοξάρι.
Μοναδικό στην Αφρική, το πλούριαρκ διακρίνεται από την παρουσία πολλαπλών λαιμών συνδεμένων σε ένα ενιαίο σώμα. Κάθε λαιμός στηρίζει μία μόνο χορδή. Τα ποικίλα μήκη και καμπυλότητες των λαιμών επιτρέπουν στις χορδές να δημιουργούν διαφορετικούς τόνους στα χτυπήματα, αλλά η ελαστικότητα των λαιμών καθιστά δύσκολο το να κρατηθεί το όργανο σε αρμονία. Στην Γκαμπόν, οι άρπες και παρόμοια όργανα παίζονται παραδοσιακά σε τελετές που διοργανώνονται από κοινωνίες και λατρείες αφιερωμένες στην εσωτερική μάθηση και θεραπεία.