Estebena Risse (Εστεμπένα Ρις)

Μερικές φορές είναι δύσκολο να πιστέψουμε γιατί οι άνθρωποι έχουν γίνει διάσημοι. Αλλά ισχύει το ίδιο και για το αντίθετο. Όταν η Eva Lawrence Watson (Εύα Λόρενς Γουάτσον) γεννήθηκε το 1867, τίποτα δεν προμήνυε τον σημαντικό ρόλο που θα έπαιζε. Γεννήθηκε στην αφάνεια και θα παρέμενε κρυμμένη μέχρι τα 16 της, όταν εγγράφηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσυλβανίας στη Φιλαδέλφεια, όπου σπούδασε υπό τον Τόμας Ίκινς. Έκανε ακουαρέλες και πίνακες ζωγραφικής, αλλά είναι άγνωστο αν ενδιαφερόταν καθόλου για τη φωτογραφία. Όμως είχε αποφασίσει ήδη από τη δεκαετία του 1890, ότι ήθελε να γίνει φωτογράφος.

Ανοίγοντας το δικό της στούντιο το 1897 έγινε γρήγορα γνωστή για το εκφραστικό και εικονογραφικό της στιλ. Πίστευε ακράδαντα στο μέλλον των γυναικών στη φωτογραφία: “Θα υπάρξει μια νέα εποχή και οι γυναίκες θα διαπρέψουν στη φωτογραφία.” Το 1898 έδειξε έργα της στο πρώτο Σαλόνι Φωτογραφίας της Φιλαδέλφειας. Εκεί συναντήθηκε με τον Άλφρεντ Στίγκλιτζ που ήταν κριτής εκεί. Και το 1900 ήταν η ίδια μέλος της κριτικής επιτροπής. Θεωρήθηκε ισότιμη με τα άλλα μέλη της κριτικής επιτροπής, που ήταν οι Άλφρεντ Στίγκλιτζ, Gertrude Käsebier, Frank Eugene και Clarence H. White. Έδειξε έναν αριθμό έργων ρεκόρ σε μια πρωτοποριακή έκθεση Αμερικανίδων γυναικών φωτογράφων στο Παρίσι. Αλλά είχε δηλώσει ότι θα προτιμούσε τα έργα της να μην παρουσιαζόντουσαν ως 'γυναικεία έργα'. Ήθελε να κριθεί με βάση του επιπέδου της τεχνικής, όχι του φύλου της. Το 1901 παντρεύτηκε τον καθηγητή Martin Schütze.

Το 1902 πρότεινε την ιδέα να σχηματιστεί μια ένωση ανεξάρτητων και ομοϊδεατών φωτογράφων με τον Στίγκλιτζ. Επικοινώνησαν αρκετές φορές για την υλοποίηση αυτής της ιδέας. Και μέχρι το τέλος του έτους είχε ενταχθεί μαζί του ως ένα από τα ιδρυτικά μέλη της περίφημης Photo-Secession (Φωτογραφική Απόσχιση). Ανάμεσα στο 1905 και το 1910, το ενδιαφέρον της για τη ζωγραφική αναζωογονήθηκε. Άρχισε να τραβάει όλο και λιγότερες φωτογραφίες. Και μέχρι το 1920 δεν είχε εμφανίσει άλλη επαγγελματική δουλειά. Όταν πέθανε το 1935 πραγματοποιήθηκε μια έκθεση μνήμης στην Αναγεννησιακή Εταιρεία (ένα μουσείο που δεν διατηρεί συλλογές). Στην έκθεση δεν παρουσιάστηκε καμία από τις φωτογραφίες της. Έκτοτε η φωτογραφική της δουλειά εμφανίστηκε μόνο σε δύο άλλες εκθέσεις. Ορισμένες φωτογραφίες παρουσιάστηκαν αυτόνομες αργότερα. Φαίνεται λοιπόν ότι κατά τη διάρκεια της ζωής της, η Εύα ακολούθησε μια πορεία από άγνωστη, σε διάσημη σε όλον τον κόσμο, καταλήγοντας σχεδόν ξανά άγνωστη. Όμως γιατί το όνομα Στίγκλιτζ παρέμεινε σταθερά γνωστό στον κόσμο της φωτογραφίας ενώ το Watson-Schütze έχει σχεδόν ξεχαστεί; Ο ρόλος της σίγουρα δεν ήταν λιγότερο σημαντικός.

Κάποια στιγμή μεταξύ του 1920 και του 1924 η Εύα δημιούργησε ένα άλμπουμ με οικογενειακά πορτρέτα για την οικογένεια Stallforth. Η σημερινή εικόνα είχε βρεθεί σε αυτό το άλμπουμ. Είναι της Estebena Risse (γνωστή ως Adie). Σε αυτό το σημείο η Adie (Άντι) ήταν ήδη αρκετά άρρωστη από καρκίνο του στομάχου, δίνοντας στη φωτογραφία ένα άλλο επίπεδο. Ήταν μήπως η τελευταία φορά που απεικονίστηκε; Αυτή τη στιγμή είναι άγνωστο το πώς συναντήθηκαν η Εύα και η Άντι, ίσως ήταν στη θερινή οικία της Εύας στο Byrdcliffe της Νέας Υόρκης. Η Άντι είχε δει και την αδερφή της να πεθαίνει από καρκίνο, οπότε πρέπει να γνώριζε το μέλλον της. Στη φωτογραφία κοιτάζει μακριά, με τα μάτια της χαμηλωμένα. Η κύρια πηγή φωτός προέρχεται από πάνω δεξιά, δημιουργώντας δυνατές σκιές στο προφίλ. Η δευτερεύουσα πηγή φωτός προέρχεται από κάτω αριστερά. Είναι αρκετά απαλή, ίσα ίσα για να αναδείξει το αυτί και τους μύες στο λαιμό της. Τα μικρά στριφογυριστά γράμματα στο κάτω μέρος και δεξιά είναι η υπογραφή της Εύας.
- Erik