Η πόρπη ''Φούλερ''

Οι Αγγλοσάξονες ήταν γνωστοί για την αξιόλογη μεταλλουργία τους, και ιδιαίτερα για τα άψογα κοσμήματά τους από ασήμι, χρυσό και γρανάτη. Αυτό το κομμάτι, γνωστό ως η πόρπη Φούλερ (Fuller Brooch), πήρε το όνομά του από τον δωρητή του· από πολλές απόψεις είναι αντιπροσωπευτικό του είδους του. Σε αυτήν την περίπτωση, ωστόσο, υπάρχουν περισσότερα - πολύ περισσότερα - από όσα βλέπεις με την πρώτη ματιά. Σε αντίθεση με πολλές αγγλοσαξονικές πόρπες, αυτό το κομμάτι περιλαμβάνει αρκετά λεπτομερή πορτρέτα ατόμων. Εκείνα που βρίσκονται μέσα και γύρω από το κέντρο προσωποποιούν τις πέντε αισθήσεις, ένα θέμα που απουσιάζει εντελώς από οποιοδήποτε άλλο έργο τέχνης σχετικό με αυτή την κουλτούρα. Στο κέντρο είναι η όραση που κοιτάζει σχεδόν απειλητικά τον θεατή. Οι υπόλοιπες τέσσερις αισθήσεις απεικονίζονται σε τεταρτημόρια που περιβάλλουν αυτό το κεντρικό μέρος, συμπεριλαμβανομένης της γεύσης (πάνω αριστερά), που ξεχωρίζει απ' το χέρι μέσα στο στόμα· η όσφρηση (πάνω δεξιά), με μια αποφασιστικά προέχουσα μύτη· η ακοή (κάτω αριστερά), με το χέρι στο αυτί και έκφραση προσοχής· και η αφή (κάτω δεξιά), με τα χέρια του ενωμένα στο πλάι. Οι εικόνες που συνιστούν την εξωτερική περίμετρο απεικονίζουν ως επί το πλείστον φυσικές σκηνές, αν και υπάρχουν αρκετές ανθρώπινες μορφές.

Οι Αγγλοσαξονικές πόρπες φτιάχνονταν, κυριολεκτικά, για να επιδειχθούν· έμπαιναν σε ένα σημείο που ξεχώριζε στην ενδυμασία, και ενώ σίγουρα έδειχναν την ''καλή'' κατάσταση του ιδιοκτήτη, μας λένε επίσης πολλά για τον πολιτισμό που είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία τους. Αν και ο Εκχριστιανισμός της Αγγλίας είχε προχωρήσει γρήγορα από τον 6ο αιώνα, οι εικόνες σε αυτή την πόρπη θα μπορούσαν, για παράδειγμα να υποδηλώνουν την παραμονή ορισμένων παγανιστικών πεποιθήσεων. Και, οι καρφίτσες, όπως αυτή, θα μπορούσαν να εξατομικευτούν, παρέχοντάς μας, σήμερα, ένα παράθυρο όχι μόνο σε έναν χαμένο κόσμο, αλλά και τις προτιμήσεις και τα γούστα ενός ατόμου που σε άλλη περίπτωση χάνεται στην ιστορία.

Stephane Skenyon

ΥΓ. Μπορείς να διαβάσεις μια ιστορία για ένα άλλο αξιοθαύμαστο μεσαιωνικό έργο μεταλλουργίας - την κειμήλιοθήκη Τόμας Μπέκετ εδώ.