Jan van Eyck
Ο Ευαγγελισμός του Γιαν βαν Άικ (μην τον μπερδέψεις με τον Άντον βαν Ντάικ!) θεωρείται πως είναι το αριστερό (εσωτερικό) μέρος ενός τρίπτυχου· δεν έχουν υπάρξει ίχνη των άλλων μερών από το 1817 και μετά. Ο Ευαγγελισμός είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο έργο, η εικονογραφία του οποίου ακόμα συζητείται έντονα από ιστορικούς τέχνης.
Ο πίνακας αναπαριστά τον Ευαγγελισμό της Παναγίας από τον αρχάγγελο Γαβριήλ, φέρνοντας την είδηση ότι θα κυοφορήσει τον υιό του Θεού. (Λκ 1:26-38). Η επιγραφή δείχνει τα λόγια του: AVE GRÃ. PLENA (Χαίρε κεχαριτωμένη). Αυτή οπισθοχωρεί σεμνά και απαντά, ECCE ANCILLA DÑI (Ιδού η δούλη του Κυρίου). Οι λέξεις εμφανίζονται ανάποδα επειδή απευθύνονται στον Θεό και συνεπώς είναι γραμμένες από την οπτική του Θεού. Τα επτά δώρα του Αγίου Πνέυματος κατέρχονται προς αυτήν πάνω σε επτά ηλιαχτίδες από το παράθυρο επάνω αριστερά, με το περιστέρι να συμβολίζει το Άγιο Πνέυμα που ακολουθεί την ίδια πορεία. Αυτή είναι η στιγμή που το σχέδιο του Θεού για σωτηρία τίθεται σε κίνηση. Μέσω της ανθρώπινης ενσάρκωσης του Χριστού ο παλιά εποχή του Νόμου μετατρέπεται στην νέα εποχή της Θείας Χάριτος.
Έχει προταθεί η πιθανότητα πως στην Μαρία του πίνακα έχουν δοθεί τα χαρακτηριστικά της Ισαβέλλας της Πορτογαλίας, σύζυγο του Φιλίππου του Καλού, δούκα της Βουργουνδίας, ο οποίος πιθανότατα είχε αναθέσει την δημιουργία του πίνακα στον Βαν Άικ, τον μερικής απασχόλησης αυλικό ζωγράφο του. Η Μαρία φορά έναν χιτώνα στο συνηθισμένο της μπλε, ο οποίος, ραμμένος σε ερμίνα -που προορίζοταν για βασιλικά πρόσωπα, θα ταιριάζε με αυτή την θεωρία, αν και ούτως ή άλλως στον Μεσαίωνα δινόταν μεγάλη έμφαση στην βασιλική καταγωγή της Μαρίας. Όπως συνηθίζεται, ιδιαιτέρως στον Βορρά, τα χαρακτηριστικά της Μαρίας είναι λιγότερο ελκυστικά από αυτά του Γαβριήλ· όντας ένας άφυλος άγγελος θεωρείτο πως δεν υπήρχε πιθανότητα η ομορφιά του να προκαλέσει ακατάλληλες σκέψεις στον θεατή. Καμία από τις φιγούρες δεν έχει φωτοστέφανο· είχαν αποβληθεί από την Πρώιμη Φλαμανδική Ζωγραφική προς όφελος του ρεαλισμού - σύντομα θα ακολουθούσαν και οι Ιταλοί. Η στάση του σώματος της Μαρίας είναι ασαφής· δεν είναι ξεκάθαρο αν στέκεται όρθια, αν γονατίζει ή αν κάθεται.
Υ.Γ. Μέχρι τις 30 Απριλίου στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Γάνδης (MSK Ghent) μπορείς να επισκεφθείς μία από τις εκθέσεις που πρεπει δεις φέτος: Βαν Αικ, Μια Οπτική Επανάσταση (Van Eyck, An Optical Revolution). Αν παρολ' αυτά δεν μπορείς, μην ανησυχείς! Εμείς θα είμαστε εκεί και θα σου δώσουμε μερικές πληροφορίες στο DailyArt Περιοδικό μας. : ) Στο μεταξύ, μπορείς να διαβάσεις τα 10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για τον Γιαν Βαν Άικ!