David Alfaro Siqueiros
Ώρα για κάτι μη αναμενόμενο!
Ο πίνακας του Νταβίντ Αλφάρο Σικουέιρος που απεικονίζει ένα αναδυόμενο σύννεφο καπνού ζωγραφίστηκε στα τέλη του 1939 για μια σόλο έκθεση που εγκαινιάστηκε στις 2 Ιανουαρίου του 1940 στην Γκαλερί Πιερ Ματίς της Νέας Υόρκης. Η φωτιά είναι ένα από τα έξι μικρότερα τοπία ζωγραφισμένα σε χαρτί. Αν και τα θέματα του Σικουέιρος (τοπία και σπουδές φιγούρων κυρίως) ήταν κάπως συμβατικά, και τα 17 έργα στην έκθεση της Νέας Υόρκης, όπως και Η φωτιά, φτιάχτηκαν με ευρηματικά εργαλεία και υλικά τα οποία ο καλλιτέχνης θεωρούσε απαραίτητα για τη δημιουργία μοντέρνας, επαναστατικής τέχνης. Ο Σικουέιρος χρησιμοποίησε αερογράφο και στένσιλ και το μέσο που επέλεξε ήταν η πυροξυλίνη, ένα βερνίκι γνωστό επίσης με την εμπορική ονομασία Ντούκο. Όταν στεγνώσει, η πυροξυλίνη γίνεται γυαλιστερή και άκαμπτη και, ενώ αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα για μεγαλύτερα έργα πάνω σε ειδικό ξύλο (composition board), τα μικρότερα πάνω σε χαρτί είναι πιο εύθραυστα. Λεπτές ρωγμές είναι ορατές σε όλη την επιφάνεια του έργου (το έργο ξανακολλήθηκε αργότερα πάνω σε ελαστική υποστηρικτική επιφάνεια).
Ζωγραφισμένο σε ψυχρούς τόνους, το σύννεφο ορθώνεται απειλητικά κινούμενο προς τον θεατή, υπερτονισμένο κόντρα σε έναν πεντακάθαρο μπλε ουρανό. Χαμηλά λοφάκια στο προσκήνιο δίνουν τη θέση τους σε έναν επίπεδο ορίζοντα που ίσως αναπαριστά την ανακλαστική επιφάνεια του ωκεανού. Ο αερογράφος αποδίδει εξαιρετικά την αφηρημένη υφή του σύννεφου: η αεροδιαλυμένη μπογιά χρησιμοποιείται κυριολεκτικά για την αναπαράσταση του φευγαλέου, κινούμενου καπνού. Όμως αυτός ο πίνακας ήταν κάτι παραπάνω από απλή εξάσκηση. Είναι καταγγελία της ανόδου του φασιμού σε Ευρώπη και Ασία, αν και μέσω μιας κομψής μεταφοράς έναντι του φυλλαδιογραφικού διδακτισμού. Πράγματι προοριζόταν να αναθυμήσει την καταστροφή του Ισπανικού εμφυλίου πολέμου, την αστραπιαίας επίθεσης των ναζί και της Ιαπωνικής προώθησης στην Κίνα.
Παρουσιάζουμε το σημερινό έργο χάρη στο Μουσείο Συλλογής Μπλάιστεν.
ΥΓ. Τί καλό φέρνει ο πόλεμος; Τίποτα! Ανακάλυψε την ιστορία της τεχνης διαμαρτυρίας που αντιτίθετο στην ανθρώπινη βία.
ΥΓ'. Αυτές τις τελευταίες μέρες του Φεβρουαρίου, μην ξεχάσεις να τσεκάρεις τα μοναδικά και πανέμορφα ημερολόγια για το 2023, τώρα διαθέσιμα με έκπτωση 40%!