سیلنوس خوابآلود یکی از خارقالعادهترین آثار پیتر پل روبنس است. این اثر را اندکی پس از بازگشتش از ایتالیا در طی سالهای ۱۶۱۰ تا ۱۶۱۲ خلق کرد.
نکته قابل توجه عدم تعادل ترکیببندی است، که به گروهی از چهرهها با محوریت سیلنوس مست (با پاهای یک بز که نشان میدهد او از جمله ساتیرهای شهوترانِ پرسهزن در جنگلهای اساطیر یونان است.) بههمراه باخوس و ماینادها، و همچنین زندگی سرشار از آرامش با بشقابها و کاسههای طلایی و ظروف بیشمار میگساری تقسیم میشود. برای روبنس، نقاشِ پیکرها و صحنههای تاریخی، این ترکیب تصویری بسیار غیر معمول است.
اینکه شراب از کجا میآید و چگونه از گلوی میگساران پایین میرود را باخوس با حضورش شرح میدهد. ماسکی که دختر بر روی پیشانی خود دارد نماد تصویری ماهیت دوگانهی انسان است: موجودی منطقی در عین حال تابع نیازهای نفسانی. هر دو جنبه این ماهیت دوگانه را میتوان با کمک شراب سنجید، اما مقدار و کمیت آن بسیار مهم است!
تصویر ظروف فراتر از جنبه ترکیببندی یک زندگی فقط آرام است؛ بلکه احساس نگریدن به یک گنج افسانهای را مجسم میکند. این تصویری است از عیاشی و افراطیگری.
در این نقاشی روبنس داستانی از اساطیر یونان را نقل نمیکند، در عوض تصویری را مجسم کرده که در آن سیلنوس مست، غرق در شهوت است (حضور زوج عاشق در پسزمینه به این موضوع اشاره دارد) و در عین حال کابوس غرق شدن زیر انبوه ظروف مجلل را میبیند. بدین ترتیب روبنس با استفاده از نمادهای باستانیِ میگساری سعی در بیان اسطوره نفسانی خود را دارد.
نقاشی امروز به لطف آکادمی هنرهای زیبا در وین تقدیم شما گردید. حتما نقاشیهای دیگر از مجموعهی آنها را در آرشیو ما ببینید. آخر هفتهی خوبی داشته باشید! :)
پ.ن: اگر به اساطیر یونان علاقه دارید میتوانید دربارهی اسطوره و معماری پارتنون در اینجا بیشتر بخوانید.