Jan van Eyck
در راهروی مركزی كليسای گوتيک، مريمِ مقدس و كودكش غرق در نور، رها در فضا و فراتر از اندازه حقيقی ديده می‌شوند. همه چيز می‌درخشد و نورانی‌ست و مثل سنگی ارزشمند برق می‌زند. با هنرمندیِ فوق‌العاده‌ای، يان وان آیک با استفاده از رنگ‌های زنده و شفاف فضای بوم را گويی آكنده از نور كرده است. نور منحصرا برای نمايشِ سمبلی از خدا و مريم مقدس در اين نقاشی كوچک اهميت دارد. اما اين بازتابِ نور خورشيد نيست. با در نظر گرفتن جهت هميشگیِ سرايندگان در كليسا رو به شرق، نور به صورت چشمگيری از جهت شمال تابيده شده است؛ اين به معنیِ جاودانگی و نورِ مقدس است. حضور ملكوت در كليسا به وضوح ديده می‌شود، و مادر و كودک غرق در نور الهی هستند. اينكه اين اثر عالمِ واقعيت‌ست يا آسمانی تقريبا غير قابل تشخيص است. در پشت مريم و كودكش، مجسمه‌ای شبيه به مريم عذرا ايستاده به همراه دو شمع روشن ديده می‌شود. كمی دورتر بالای محل سرايندگان، عيسی بر صليب گويی نظاره‌گرِ فرشتگانِ در حال آواز خواندن است. مجسمه تبديل به خيالی می‌شود؛ مسيح، امن در آغوشِ مادرش به تصوير كشيده شده است. حال آنكه مرگِ فداكارانه‌اش در پس‌زمينه نمايان است. اين نقاشی همچنين اشاره‌ای به جهانی دور از اين زمان است، همزمان نزديک به واقعيت و اما به فاصله نسلی دور. محقق فرهيخته و بنام در زمينه نگاره‌شناسی، اِروين پانوفسكی اين اثر را مشاهده زمان بوسيله ميكروسكوپ و تلسكوپ شرح داده است.
سپاس از گِمالدگالری در برلين برای نمايش اين اثر
پی‌نوشت: در اينجا تصويرِ شگفت‌انگيز مريم عذرا و كودكش را با اثر مشهور جيوتو "اونيسانتی مدونا" مربوط به قرون وسطی مقايسه كنيد.