Vingermes

Op 26 februari 2016 opent het Indiana University Art Museum (IU) een bijzondere tentoonstelling van een grote verzameling traditionele Keniaanse kunstwerken die het museum vorig jaar heeft aangekocht. Met deze collectie staat het IU aan de top wat betreft onderzoek naar traditionele Keniaanse beeldende kunst. We zijn opgetogen dat we vier stukken uit deze collectie mogen presenteren in DailyArt. We zullen er elke zondag tot en met 28 februari een van laten zien. Geniet ervan!

Turkaanse mannen gebruikten messen als wapens, gereedschappen en sieraden. Deze voorwerpen, ook wel scheerringen genoemd, werden, zoals de naam al suggereert, gebruikt als vingerringen, voorzien van vlijmscherpe randen. Hoewel de elegante kromming ervan de ring visueel aantrekkelijk  maakt, diende hij vooral als gebruiksvoorwerp in het gevecht, het villen van een dier, het snijden of spietsen van vlees of (volgens sommige bronnen) als een instrument om tanden te trekken.

Behalve de vingermessen, droegen Turkaanse mannen ook nog een ander soort dodelijk sieraad: scheerarmbanden of polsmessen. Dit zijn schijfarmbanden van staal of ijzer met geslepen buitenranden. Zowel de vinger- als de polsmessen werden door de Britten verboden gedurende de koloniale tijd in een poging de vrede te bewaren onder de Turkaanse mannen, die de reputatie hadden onverbeterlijke ruziezoekers te zijn. Niet alleen met andere etnische groepen, maar ook met elkaar.

Men vond het jarenlang niet de moeite waard om vingerringen, net als veel andere Afrikaanse voorwerpen, in musea tentoon te stellen. Maar de tentoonstelling Afrikaans meubilair en decoratieve kunst die het Museum voor Moderne Kunst in New York samengesteld door Roy Sieber in 1972 organiseerde, leidde tot een stroomversnelling in de groeiende belangstelling voor Afrikaanse decoratieve kunst. Ook de bij de tentoonstelling behorende catalogus met dezelfde titel droeg daartoe bij. Daarbij kwam nog dat veel Afrikaanse sieraden, net als westerse beeldhouwwerken, gedurfd van vorm zijn. Veel verzamelaars van hedendaagse kunst vinden dit aantrekkelijk.