Cleopatra en de boer

Delacroix studeerde Engelse literatuur en de bekendste persoon uit de Engelse literatuur is William Shakespeare. In zijn Antonius en Cleopatra (The Tragedy of Anthony and Cleopatra), na de dood van Marcus Antonius, verkiest Cleopatra zelfdoding boven in handen vallen van Octavius Caesar (de latere eerste keizer van Rome, Caesar Augustus). Dit gegeven is waar Delacroix zijn schilderij op baseerde. Het is vrij duidelijk dat Cleopatra somber is. Waarom roept de slang in de mand met vijgen een gevoel van naderend onheil en dood op? Slangen worden al duizenden jaren gebruikt als symbool voor de dood. Dit gaat zelfs terug naar de tijd van de oude Grieken. In deze scène uit het toneelstuk van Shakespeare verkondigt Cleopatra dat ze liever sterft dan gevangen genomen te worden. Het bewijst dat ze haar angst voor de dood heeft overwonnen en dit geaccepteerd had zodra ze de slang zag. Zowel in de historische overlevering als in dit toneelstuk maakt zij een einde aan haar leven door een slangenbeet.

Slangen zijn altijd een historisch symbool van kwaad geweest. Het meest duidelijke voorbeeld hiervan is de slang die Eva verleidde om de appel te eten in het Hof van Eden. Ergens doet dat verhaal denken aan dit werk van Delacroix. Ook vormen binnen de christelijke theologie vijgenbomen het symbool voor de zegen van God en zijn liefde voor de mensen (De gelijkenis van de onvruchtbare vijgenboom). Hoewel Cleopatra geen christen is, is deze voorstelling geschilderd in de context van het diepgelovige, christelijke Frankrijk in het midden van de negentiende eeuw. Cleopatra verkiest zelfdoding, iets dat in de ogen van het christendom een zonde is. De aanwezigheid van de slang symboliseert het kwaad of de dood van mensen als het op Gods zegeningen aankomt. Delacroix kende het publiek waarvoor hij schilderde en heeft wellicht met reden deze christelijke symboliek in zijn schilderij verwerkt.